اینفلوئنسر (Influencer) بهمعنای تأثیرگذار است. در اصطلاح، اینفلوئنسر شخصی است که بتواند از طریق دانش، موقعیت اجتماعی یا ارتباط صمیمی با فالوئرهایش در یک رسانۀ اجتماعی، روی تصمیمگیری مخاطبانش تأثیر مستقیم بگذارد. درواقع، اینفلوئنسرها با بهاشتراکگذاری محتوای باکیفیت که الهامبخش، سرگرمکننده و آگاهیدهنده هستند، با فالوئرهای خود ارتباط برقرار میکنند.
اینفلوئنسرها این توانایی را دارند که تعامل ارتباطی را به میزان زیادی قوت ببخشند. توجه به این نکته مهم است که اینفلوئنسرها صرفاً ابزار بازاریابی نیستند، بلکه داراییهایی ارزشمند در ساختن روابط اجتماعی هستند که کسبوکارها میتوانند برای دستیابی به اهداف بازاریابی خود با آنها همکاری کنند.
اینفلوئنسر معمولاً فردی باهوش است؛ زیرا به خاطر شناخت سلیقۀ مخاطبانش میداند چه زمانی، چه محتوایی را چطور به کاربران عرضه کند. طبق گزارش سایت اینفلوئنسرمارکتینگ هاب، در طول دهۀ گذشته شاهد رشد سریع اهمیت رسانههای اجتماعی بودهایم. درواقع، ما جزئی از جامعهای هستیم که ۳٫۴۸۴میلیارد نفر آن بهطور فعال از رسانههای اجتماعی استفاده میکنند. این میزان ۴۵درصد از جمعیت جهان است. این افراد بهناچار به دنبال تأثیرگذاران در رسانههای اجتماعی میروند تا آنها را برای تصمیمگیری راهنمایی کنند.
اینفلوئنسر کیست؟
با احتساب تمامی مشخصاتی که از اینفلوئنسر گفتیم، اینفلوئنسر به فرد یا افرادی گفته میشود که دارای یکی از نشانههای زیر باشد:
- قدرت تأثیرگذاری از طریق اقتدار؛
- قدرت تأثیرگذاری از طریق دانش؛
- قدرت تأثیرگذاری بهواسطۀ موقعیت اجتماعی، مالی، کاری و…؛
- تأثیرگذاری بهواسطۀ تعامل نزدیک با مخاطبان.
با اینکه تعاریف مختلفی دربارۀ اینفلوئنسر در اینترنت وجود دارد، اما ما در صباویژن معتقدیم هرکسی که میتواند حتی روی یک نفر تأثیر بگذارد، اینفلوئنسر است. با این تفاوت که اینفلوئنسر براساس جامعۀ مخاطبانی که او را دنبال میکند و میتواند روی آنها تأثیر بگذارد، دستهبندی میشود. در ادامه به انواع اینفلوئنسر براساس جامعۀ مخاطبان آنها میپردازیم.
دستهبندی انواع اینفلوئنسر براساس تعداد فالوئر
ما میتوانیم اینفلوئنسرها را طبق مدلی که Iconosquare ارائه کرده به چهار دستۀ کلی تقسیم کنیم.
مگااینفلوئنسر (Mega-Influencers):
مگااینفلوئنسر افرادی هستند که تعداد زیادی فالوئر در شبکههای اجتماعی آنها را دنبال میکنند. اگرچه هیچ قاعدۀ مشخصی دربارۀ حدومرزهای بین انواع مختلف فالوئر وجود ندارد، یکی از دیدگاههای مشترک این است که یک مگااینفلوئنسر بیش از یکمیلیون فالوئر در یک بستر اجتماعی دارد. بسیاری از مگااینفلوئنسرها افراد مشهوری مانند ستارههای فیلمها، ورزشکاران، خوانندهها و حتی ستارههای تلویزیونی هستند که شهرتشان را بهصورت آفلاین به دست آوردهاند؛ مثلاً مهناز افشار.
البته برخی از اینفلوئنسرهای بزرگ از طریق فعالیتهای آنلاین و اجتماعی نظر فالوئرهایشان را جذب کردهاند که از بین آنها میتوان به صدف بیوتی اشاره کرد. کار با مگااینفلوئنسرها میتواند نتیجۀ چشمگیری داشته باشد و هزینۀ آن هم بهنسبت بیشتر است.
چه موقع از مگااینفلوئنسرها استفاده کنیم؟ در برگزاری کمپینهای آگاهیبخشی که به دامنۀ وسیعی از مخاطبان برای ارائۀ خدمات یا محصول ما نیاز دارند.
ماکرواینفلوئنسر (Macro-Influencers):
ماکرواینفلوئنسرها یک قدم عقبتر از مگااینفلوئنسرها هستند. این دسته بین ۱۰۰هزار تا یکمیلیون فالوئر دارند. آنها زمینۀ خاصی را برای تولید محتوا انتخاب کردهاند. از بین این افراد میتوان به هدی رستمی اشاره کرد. ماکرواینفلوئنسرها بهخوبی مخاطبشان را میشناسند و دوست دارند اعتماد مخاطبشان را با تبلیغات درست، بیشتر جلب کنند. تعداد این افراد بیشتر از مگااینفلوئنسرهاست و دسترسی به آنها راحتتر است.
این دسته هم از دو گروه از افراد تشکیل شده است:
-
- سلبریتیهای نهچندان مشهور؛
- کارشناسان آنلاین موفق.
در مقابل افراد مشهور واقعی که مگااینفلوئنسرها را تشکیل میدهند، ماکرواینفلوئنسرها میتوانند پادکسترها، بلاگنویسان، ستارههای شبکههای اجتماعی و نویسندگان تأثیرگذار باشند.
چه موقع از ماکرواینفلوئنسرها استفاده کنیم؟ وقتی میخواهیم روی موضوع موردنظر عمیق شویم و آگاهسازی مخاطب برای ما در درجۀ اول اهمیت قرار دارد.
میکرواینفلوئنسر (Micro-Influencers):
افرادی عادی هستند که به دلیل دانش خود درمورد برخی از موضوعات خاص شناخته شدهاند و در حوزۀ تخصصی خود فعالیت میکنند. میکرواینفلوئنسرها بین ۱۰هزار تا ۱۰۰هزار فالوئر دارند. از این دسته میتوان به صفحۀ شاهین کلانتری اشاره کرد. ارتباطی که این افراد با فالوئرهای خود دارند، نزدیکتر و صمیمیتر از دو گروه بالاست. این افراد هزینۀ کمتری برای تبلیغات دریافت میکنند و ارتباطگرفتن با آنها آسانتر است.
اگر در کمپین تبلیغاتی خود به دنبال اثرگذاری بیشتر از طریق تاکتیک آگاهیسازی هستیم، کار با میکرواینفلوئنسرها میتواند مفید باشد. یک میکرواینفلوئنسر ۱۰۰۰ تا ۱۰۰هزار فالوئر دارد. با اینکه ممکن است جامعۀ مخاطبان آنها کوچکتر باشد، این افراد به دلیل تخصصشان در یک موضوع مورد احترام هستند و معمولاً در همان زمینه دانش خوبی دارند و از آن برای ایجاد رهبری فکری استفاده میکنند.
۴. نانواینفلوئنسر(Nano-Influencers):
نانواینفلوئنسرها فقط تعداد کمی فالوئر دارند، اما تمایل دارند که در یک زمینۀ مبهم یا بسیار تخصصی فعالیت کنند. در بسیاری از موارد، کمتر از ۱۰هزار دنبالکننده دارند. این دسته از اینفلوئنسرها ارتباطی بهشدت صمیمی با تکتک فالوئرهای خود دارند و از این طریق میتوانند به مخاطبشان اعتماد زیادی بدهند.
نکتۀ قابل توجه: این اسامی و اعداد بسته به جامعۀ آماری هر شبکۀ اجتماعی، متفاوت خواهد بود. مثلاً در ایران که آمار کاربران اینستاگرام بالاست، تا حدودی این دستهبندی صدق میکند؛ ولی درمورد دیگر شبکههای اجتماعی که فیلتر هستند یا کاربر کمی دارند، این آمار متفاوت است؛ مثلاً در توییتر که در حدود یک و نیم میلیون کاربر ایرانی دارد، کسی که ۱۰۰هزار فالوئر دارد، مگااینفلوئنسر است.
اینفلوئنسرمارکتینگ چیست؟
اینفلوئنسرمارکتینگ یا بازاریابی تأثیرگذار (Influencer Marketing) یکی از روشهای جدید تبلیغاتی است. در این روش، ما بهعنوان کسبوکارها با افراد تأثیرگذار همکاری میکنیم. این همکاری میتواند در قالب معرفی محصول، خدمات و… باشد.
طبق آخرین آمار د در سایت Statcounter (۲۰۲۰)، در سال ۱۳۹۹، تعداد کاربران ایرانی در شبکههای اجتماعی به شرح زیر بوده است:
- اینستاگرام ۳۵میلیون نفر کاربر ایرانی از یک میلیارد کاربر؛
- توییتر در حدود ۱.۵میلیون نفر کاربر ایرانی از ۱۸۷میلیون نفر کاربر؛
- لینکدین ۷۰هزار نفرکاربر ایرانی از ۶۰۰میلیون نفر کاربر.
با توجه به آمار بالا، احتمالاً یکی از روشهای جذابی که میشود برای تبلیغات استفاده کرد، اینفلوئنسرمارکتینگ است. براساس آمار eMarketer، بیش از دوسوم کسبوکارهای کوچک آمریکای شمالی از اینفلوئنسرمارکتینگ استفاده میکنند. تقریباً نیمی از بازاریابان دیجیتال ایالاتمتحده و انگلیس، حداقل ۱۰درصد از بودجۀ ارتباطات بازاریابی خودشان را صرف اینفلوئنسرمارکتینگ میکنند. یک نظرسنجی نشان داده که ۳۴درصد از کاربران روزانۀ اینستاگرام ایالاتمتحده چیزی خریداری کردهاند که یک بلاگنویس یا اینفلوئنسر به آنها توصیه کرده است. براساس گزارشهای همین سایتها، این هزینهها سالبهسال در حال افزایش است که از کارکرد درست این روش حکایت میکند.
به گفتۀ سایت مدیوم Medium و گوگل ترندز، محبوبیت بازاریابی اینفلوئنسرمارکتینگ بین سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ تقریباً ۴۰درصد رشد کرده است. این به دلیل افزایش تأثیرگذارهای جعلی و حسابهای شبکههای اجتماعی است. از سال ۲۰۱۸ تا اواسط ۲۰۲۰، تعداد حسابهای جعلی در اینستاگرام از ۹۰میلیون به ۱۵۰میلیون افزایش یافته است.
با اینکه آمار دقیق و رسمی در ایران وجود ندارد، ولی با توجه به ضریب رشد اینترنت و کاربران شبکههای اجتماعی و همچنین بیشترشدن اهمیت شبکههای اجتماعی و تبلیغات در آنها برای کسبوکارها، انتظار میرود که همچین پیشرفتی در انتظار بازار ایران نیز باشد.