توسعه محصول چیست؟ 7 مرحله توسعه محصول جدید
آنچه دربارۀ استراتژی توسعۀ محصول (Product Development Strategy) باید بدانید!
با پیشرفت روزافزون تکنولوژی، حضور رقبای تازهنفس و ورود محصولات جدید به بازار، استراتژی توسعۀ محصول اهمیت بیشتری پیدا میکند. برخی کسبوکارها تصمیم میگیرند بازار هدف خود را گسترش داده و برخی از طریق محصول خود راهحلی برای مشکل موجود ارائه میدهند. گاهی نیز کسبوکاری پا را فراتر گذاشته و آینده را پیشبینی میکند و محصول بیهمتایی به وجود میآید.
در این مطلب از صباویژن استراتژی توسعۀ محصول، مراحل، مزایا و چالشهای اجرای آن را معرفی میکنیم.
توسعه محصول به چه معناست؟
استراتژی توسعۀ محصول (Product Development Strategy) تمام اقدامات مورد نیاز برای معرفی یک محصول به بازار یا اصلاح محصولات موجود را شامل میشود.
مراحل آن میتواند معرفی مفهوم محصول، جستوجوی بازخورد مخاطبان هدف درمورد ایده، اجرای کمپینهای تبلیغاتی، ساخت محصول، رساندن آن به دست مشتریان و انجام تنظیمات براساس بازخورد بازار را در بر گیرد. در همین راستا این استراتژی تأثیرات بسزایی در آیندۀ هر کسبوکاری خواهد داشت.
توسعۀ محصول جدید چیست؟
به فرایندی که سازمان از شکلگیری ایده محصول یا خدمت، تا ارائه آن به بازار طی میکند و محصول یا خدمت خود را با توجه به نیاز و خواستۀ مشتری، تولید و تجاریسازی میکند، توسعۀ محصول جدید گفته میشود. توسعۀ محصول جدید به ۲ دلیل انجام میشود:
- رقبای شما محصولی به بازار عرضه کردهاند که تابهحال به آن نپرداختهاید. شما ایرادات رقبا را رفع و نسخۀ بهتری از آن را روانۀ بازار میکنید.
- نیاز مشتری را برای مسائل حساستر کشف کردهاید و پاسخ مناسبی برای آن طراحی کردهاید و حالا میخواهید آن را تجاریسازی کنید.
همیشه رفتار مصرفکنندهها در حال تغییر است و برای خارجنشدن از دستۀ پاسخدهندگان، لازم است خود را با آن نیازها هماهنگ کنید و محصولی مناسب برایشان روانۀ بازار کنید. از طرف دیگر، پیشرفت تکنولوژی، بیشترشدن تعداد رقبا، شدتیافتن رقابت و نیز فرصتهای جدید برای سرمایهگذاری، از دلایل دیگری هستند که سازمانها را به حرکت در این مسیر ترغیب میکنند.
تفاوت توسعه با طراحی محصول
طراحی و توسعۀ محصول جدید با توجه به استراتژی برند و انجام تحقیقات گستردۀ بازار و رقبا شروع میشود. در این فرایند باید بدانید نیاز مشتری چیست و شما چه منابع و امکاناتی در اختیار دارید که میتوانید از آنها برای جوابدادن به آن خواسته استفاده کنید؛ بنابراین لازم است برنامۀ جامعی برای انجام آن تدوین کنید که قابل اجرا باشد.
توسعه مفهومی گسترده است، اما طراحی محصول جزئی از آن به حساب میآید و اجرای آن بعد از ایدهپردازی و انجام تحقیقات بازار کامل، شروع میشود.
مراحل توسعۀ محصول جدید (Product Development Strategy)
هفت مرحلۀ توسعۀ محصول عبارتاند از:
- توسعۀ ایده: توسعۀ ایده، توفان فکری برای محصولات جدید یا تبدیل محصولات موجود به کالاهای متناسبتر را شامل میشود.
- ویرایش و انتخاب: در مرحلۀ انتخاب، تیم توسعۀ محصول تعیین میکند که کدام ایدهها پتانسیل بیشتری برای عملکرد خوب در بازار دارند.
- خلق نمونۀ اولیه: پس از انتخاب ایده، شرکت باید نمونۀ اولیه یا نسخۀ پیشنویس محصول پیشنهادی خود را ایجاد کند. این نمونۀ اولیه را میتوان برای تعیین مطابقت محصول با بازار هدف یا مخاطبان، استفاده کرد.
- تجزیهوتحلیل: در مرحلۀ تجزیهوتحلیل توسعۀ محصول، سازمان تحقیقات بازار را بررسی کرده و مشکلات احتمالی محصول را میسنجد.
- تولید محصول: پس از اعمال تغییرات حاصل از تجزیهوتحلیل در نمونۀ اولیه، محصول نهایی ایجاد میشود.
- تحلیل بازار: قبل از عرضۀ محصول برای مخاطبان گسترده، باید محصول در اختیار بازار کوچکتری قرار گیرد. مرحلۀ تحلیل بازار شامل ارزیابی بازخورد مشتری و اثربخشی بازاریابی محصول است.
- تجاریسازی: مرحلۀ آخر توسعۀ محصول زمانی به وقوع میپیوندد که اصلاحات براساس تحلیل بازار انجام شده و محصول برای تمامی مخاطبان هدف عرضه شود.
چگونه محصولات خلاقانه و جدید تولید کنیم؟
برای اینکه مطمئن باشید محصول تولیدشدۀ شما در مسیر درست قرار گرفته است، لازم است به موارد زیر توجه داشته باشید:
- رفتار پرسونای خود را زیر نظر بگیرید؛
- صنعتی را که در آن مشغول به فعالیت هستید، رصد کنید؛
- هدف و نوع فعالیت شرکتی که در آن فعال هستید، مشخص کنید؛
- تعیین کنید میزان پیچیدهبودن محصول برای مخاطب چقدر است؛
بررسی کنید مشهودبودن محصول تولیدشده برای مخاطب چقدر است.
استراتژیهای توسعه محصول
استراتژی توسعۀ محصول فقط برای تولید محصول جدید به کار نمیرود؛ بهطور مثال میتواند در موقعیت بازار یا قیمتگذاری کالا نقش ایفا کند یا حتی به پایاندادن تولید یک محصول منجر شود. در ادامه به چند استراتژی مفید توسعۀ محصول اشاره کردهایم.
افزایش ارزش محصول
برای مثال، یک کسبوکار میتواند با افزودن پشتیبانی به محصولات خود، ارزش آن را افزایش دهد. مشتریان جدید ممکن است به دلیل مزایای اضافی بهسمت محصول شما جذب شوند، درحالیکه مشتریان فعلی ممکن است دوباره محصولات شما را خریداری کنند تا معاملۀ بهتری دریافت کنند.
برای مثال، برخی کسبوکارها برای ایجاد ارزش، امکان ارسال فوری محصول را به خدمات خود اضافه میکنند.
ارائۀ نسخۀ آزمایشی
ارائۀ یک نسخۀ نمونۀ رایگان یا ارزانتر از محصول شما میتواند افرادی را که هیچ میلی به خرید کالای شما ندارند، جذب کند. این پیشنهاد افراد را متقاعد میکند تا شانسی به محصول شما بدهند. درواقع، این روش زمانی جواب میدهد که کیفیت محصول شما تضمینشده باشد تا این استراتژی موفق عمل کند. درواقع، ارائۀ آزمایشی باید به مشتریان نشان دهد که چگونه میتوانند با خرید نسخۀ کامل از محصولات شما سود ببرند.
برای مثال، برخی از برندهای لوازم آرایشی بهداشتی محصولات خود را در سایز کوچکتر نیز عرضه میکنند.
سفارشیسازی محصول
گاهی میتوان برخی از محصولات را برای هدفقراردادن یک گروه مشتری خاص تخصصی کرده یا برای ایجاد هدیهای منحصربهفرد، سفارشی کرد. امکان شخصیسازی محصول یک کسبوکار با توجه به نیازها و سبک زندگی مصرفکنندگان، میتواند برای برند مزیت رقابتی فوقالعادهای ایجاد کند.
برای مثال، برند کفش نایک به کاربران اجازه میدهد کفش خود را با ترکیب رنگ دلخواه نیز سفارش دهند.
عرضۀ محصول در یک بازار جدید
یک کسبوکار میتواند محصول خود را در بازارها یا گروههای متفاوت دیگر نیز بازاریابی کند. هدفقراردادن مشاغل بهجای مصرفکنندگان فردی، بازاریابی بهسمت گروه سنی متفاوت یا گسترش محصول از نظر جغرافیایی، میتواند از این نمونه استراتژی پیروی کند.
برای مثال، یک رستوران میتواند در این راستا غذاهایی مخصوص گیاهخواران را به منوی خود اضافه کند.
همکاری با رقیبان
شرکتها میتوانند برای رقابتیترشدن محصولات خود، بدون تحمل ریسک زیاد، با دیگر شرکتها همکاری کرده و مهارتهای خود را در فناوری، بازاریابی، تحقیق، تولید، مالی یا جغرافیا با هم ترکیب کنند. برای مثال، دو برند لباس با یکدیگر همکاری کرده و لاین لباس جدیدی را به بازار عرضه میکنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر، پیشنهاد میکنیم مطلب بازاریابی چیست؟ 7 مرحله بازاریابی به زبان ساده از بلاگ صباویژن را ازدست ندهید.
مزیتهای استراتژی توسعه محصول
اصلیترین مزیت این استراتژی، مطابقت محصول با نیازهای مصرفکنندگان است. در ادامۀ این مطلب به برخی از مهمترین مزیتهای اجرای درست Product Development Strategy پرداختیم.
- ما در دورانی زندگی میکنیم که هر روز تکنولوژی جدیدی رونمایی میشود. مصرفکنندگان نیز میخواهند از جدیدترین محصولات و تکنولوژیها استفاده کنند. بنابراین شما میتوانید با استفاده از تجزیهوتحلیل پیشبینیکننده، استراتژی توسعۀ محصولی را طراحی و اجرا کنید تا همگام با زمان تغییر کرده و مصرفکنندگان را راضی نگه دارید.
- زمانی که توسعۀ محصول روی برآوردن نیازهای مصرفکننده متمرکز باشد، ارزش پیشنهادی بالاتری برای جمعیت اصلی یک برند و کسبوکار ایجاد میکند که باعث تبلیغات ویروسی و آگاهی از برند میشود.
- ایدههای جدید برای محصولات جدید، باعث درآمد و بازگشت سرمایۀ بیشتر میشود. از طرفی، این بازگشت سرمایۀ جدید، ایدههای جدیدتری را رقم میزند. دروقع هر مرحله از مرحلۀ بعدی پشتیبانی میکند تا یک برند و تجارت سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهد.
- با نوآوری همیشگی، کسبوکار به بازاری راه پیدا میکند که رقبای کمی در آن وجود دارند.
- برنامهریزی دقیقتر میشود و این کار جلوی مشکلات احتمالی کسبوکارتان را میگیرد.
- به آنچه هست بسنده نمیکنید و نگاهی هم به ظرفیتهای مازاد کسبوکار میاندازید.
- درصورت درک درست از نیازهای مشتری، با منابع محدود هم میتوانید قدمهای بزرگی بردارید.
چالشهای Product Development Strategy
استراتژی توسعۀ محصول، مسیری رو به جلو در بازار در حال تحول است و کسبوکار شما را در اوج نگه میدارد. بااینحال، این استراتژی همچنین میتواند مخاطرهآمیز نیز باشد. برای مثال، ممکن است یک محصول بهطرز غیرمنتظرهای با شکست مواجه شود و نهتنها سودی به همراه نداشته باشد، بلکه در مدتزمان بسیار کوتاهی به هزینههای بزرگ منجر شود. این شکست میتواند نام برند را نیز برای همیشه خدشهدار کند.
بهعلاوه، ممکن است چالشهای زیر هم در مسیر توسعۀ محصول وجود داشته باشند:
- طراحی محصول ضعیف باشد؛
- با قیمت بسیار بالا یا پایین ارائه شود؛
- میزان هزینه برای انجام کار بالا باشد؛
- زمانبندی انجام و ارائه نامناسب باشد؛
- رقبای بزرگ و قوی وجود داشته باشند؛
- محصول با نیاز مشتری مطابقت نداشته باشد؛
- فعالیتهای بازاریابی و تبلیغات ضعیف باشند؛
- درکی درستی از نیاز مشتری و حجم بازار نباشد.
نکات بهبود توسعۀ محصول جدید
در ادامه هم برایتان چند نکته دربارۀ مدیریت توسعۀ محصول میآوریم که توجه به آنها به شما کمک میکند مسیرتان را هموارتر کنید و به سلامت از این جاده بگذرید:
- رفتارهای مصرفکننده، ارزشهای او و میزان پیشرفت تکنولوژی را در تمام مراحل لحاظ کنید.
- روی منابعی سرمایهگذاری کنید که به انجام کارها سرعت میبخشند و روند را آسانتر میکنند.
- در فرایند انجام کارها، تمام قدمها را بهشکل شفاف طی کنید و هیچ نقطۀ ابهامی باقی نگذارید.
- در تمام مراحل عملکرد، شاخصهای شفافی برای اندازهگیری میزان پیشرفت و موفقیت خود داشته باشید.
برخی استراتژیهای توسعه محصول از بزرگترین برندهای دنیا
استراتژی توسعۀ محصول اغلب از تحقیقات بازار (market research) آغاز میشود. زمانی که سازمانها دادههای جمعیتشناختی (demographic) خوبی برای بازار هدف خود داشته باشند، میتوانند نیازهای آن را برآورده کرده و راهحلهای نوآورانهای ارائه دهند. در ادامه مثالهای خوبی را جمعآوری کردیم که نشان میدهد چگونه کسبوکارها با Product Development Strategy به تمایل مصرفکننده پاسخ میدهند:
- Coca Cola: کوکاکولا برندی است که همیشه مشتری را زیرنظر دارد. با توجه به اینکه امروزه افراد اهمیت بیشتری برای سلامت جسم خود قائل هستند، این برند نوشیدنی، محصولی با شکر افزودنی کمتر به بازار عرضه کرده است.
- HubSpot: هاباسپات ابتدا بهعنوان یک ابزار مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) شروع به کار کرد و به مرور زمان با استفاده از دادههای مشتریان خود و نیازهای آنها کسبوکار خود را گسترش داد. HubSpot اکنون دارای امکانات متنوعی برای بازاریابان، فروشندگان و پشتیبانی مشتری است.
- Netflix: این برند ابتدا بهعنوان یک پلتفرم اجارۀ DVD شروع به کار کرد و اکنون یکی از محبوبترین شبکههای استریم آنلاین فیلم و سریال در بازار به حساب میآید. Netflix با مطالعه درمورد روندهای بازار و با هدف ازبینبردن اصطکاک برای مشتریان، دائماً خود را بهروز کرده است.
- The Nissan Leaf: با افزایش اهمیت مصرفکنندگان به محیطزیست و افزایش قیمت بنزین، برند نیسان اولین وسیلۀ نقلیۀ الکتریکی را تولید کرد. نیسان لیف در سال 2008 برای خرید عمومی عرضه شد و همچنان در بازار خودروهای الکتریکی پیشرو باقی مانده است.
- Technica and Blizzard: تجهیزات اسکی بهطور سنتی برای مردان طراحی میشدند و تجهیزات زنانه یک نسخۀ کوچکتر از آنها بودند. سازندگان چرخدنده، تکنیکا و بلیزارد دادههای بازار را بررسی کردند که نشان میداد 39٪ از اسکیها به زنان فروخته شده است. بنابراین، این شرکت تمرکز خود را تغییر داد و محصولاتی مخصوص زنان تولید کرد.
- Wilson: بازیکنان تنیس اغلب راکتها را براساس آنچه بازیکن حرفهای مورد علاقهشان استفاده میکند، خریداری میکنند. بااینحال، بازیکنان حرفهای تنیس وزن و تعادل راکت موردنظر خود را سفارش میدهند که سرعت و کنترل سر راکت را بهبود میبخشد. این علم راکت برای مصرفکنندگانی که میخواهند از بازیکنان مورد علاقۀ خود تقلید کنند، در دسترس قرار گرفته است؛ زیرا فروشگاه راکت سفارشی Wilson به مصرفکنندگان اجازه میدهد راکتها را درست مانند راکتهای بازیکنان حرفهای سفارشی کنند.
درنهایت…
در این مطلب درمورد استراتژی توسعۀ محصول جدید صبحت کردیم. برایتان گفتیم از چه مراحلی تشکیل شده است و چطور میتوانید آن را به سلامت طی کنید. در انتها هم چند مثال برایتان عنوان کردیم که موضوع برایتان ملموستر باشد. اگر شما هم مثال دیگری در ذهن دارید، آن را با ما و سایر دوستان به اشتراک بگذارید تا درک این موضوع راحتتر شود.
