سهم صدا (Share of Voice) در گوگل چیست و چرا اهمیت دارد؟

در سال‌های اخیر، صفحات نتایج گوگل (SERP) دست‌خوش تغییرات اساسی شده‌اند. ظهور و گسترش ابزارهای هوش مصنوعی مانند ChatGPT و Gemini، کاربران را به سمت یافتن پاسخ‌های سریع و خلاصه‌شده سوق داده است. گوگل نیز با معرفی AI Overviews و بصری‌تر کردن نتایج جست‌وجو، به این تغییر رفتار پاسخ داده است. این تحولات عمیقاً بر نحوۀ نمایش اطلاعات تأثیر گذاشته‌اند. در حوزه‌هایی مانند خرده‌فروشی، SERPها شبیه صفحات لیستینگ محصولات شده‌اند و مملو از نتایج هوش مصنوعی، تبلیغات، نقشه‌ها، محتوای شبکه‌های اجتماعی، ویدئوها و تصاویر هستند. لینک‌های آبی سنتی به پایین صفحه رانده شده‌اند و محتوای تولیدشده توسط هوش مصنوعی در بخش‌های مختلف صفحه ظاهر می‌شود.

در این محیط جدید، کسب‌وکارها برای حفظ و رشد حضور آنلاین خود نیازمند رویکردی نوین هستند. اگرچه SEO و PPC همچنان مهم‌اند، اما معیار حیاتی برای سنجش موفقیت در این محیط، سهم صدا در گوگل (Google Share of Voice – SOV) است که در این مطلب از بلاگ صباویژن به‌طور مفصل می‌خواهیم به آن بپردازیم.

سهم صدا در گوگل چیست؟

سهم صدای یک برند (Brand Share of Voice) در گوگل به بسامد و برجستگی نمایش برند شما (از طریق URLها، محصولات، تصاویر، ویدئوها و غیره) در تمام بخش‌های قابل مشاهدۀ صفحۀ نتایج جست‌وجو در مقایسه با رقبایتان اشاره دارد. این معیار حضور کلی و قابلیت دیده‌شدن برند شما را در کل اکوسیستم SERP اندازه‌گیری می‌کند.

ابزارهای سهم صدا یا به‌طور خلاصه SOV، داده‌ها را از جست‌وجوها در مکان‌ها، زمان‌ها، دستگاه‌ها و برای مجموعه‌ای جامع از کلمات کلیدی مرتبط با صنعت شما جمع‌آوری می‌کنند تا دیدگاهی آماری از وضعیت برند شما ارائه دهند. این کلمات کلیدی شامل عبارات اصلی، طولانی‌تر، سؤالات و عبارات مرتبط با محصولات و خدمات هستند. سهم صدا در گوگل انواع مختلفی از نمایش را شامل می‌شود، مانند:

• نتایج ارگانیک سنتی
• تبلیغات پرداخت شده
• AI Overviews
• نتایج محلی
• نتایج تصویری و ویدئویی
• فیچراسنیپت و پاسخ‌های مستقیم
• مردم همچنین می‌پرسند (PAA)
• سایر ویژگی‌های SERP

اگر برند شما سهم صدای بالاتری داشته باشد، به این معناست که در مجموع، بیشتر و برجسته‌تر از رقبا در تمام این بخش‌ها برای کلمات کلیدی مرتبط دیده می‌شود. به عنوان مثال، نایکی در صنعت کفش دویدن می‌خواهد در جست‌وجوهایی مانند «بهترین کفش دویدن» یا «خرید کفش ورزشی» بیشتر و قابل‌مشاهده‌تر از آدیداس یا نیو بالانس ظاهر شود، آن هم نه فقط در رتبۀ ارگانیک، بلکه در تبلیغات، لیستینگ محصولات، ویدئوها، تصاویر و نتایج هوش مصنوعی.

فرمول کلی محاسبۀ سهم صدا:

سهم صدای برند شما = (تعداد دفعات یا برجستگی نمایش برند شما در SERP) / (مجموع تعداد دفعات یا برجستگی نمایش تمام برندهای مرتبط در SERP)

این عدد به صورت درصدی بیان می‌شود و نشان‌دهندۀ سهم برند شما از کل فضای قابل مشاهده در SERP برای کلمات کلیدی مشخص است. به خاطر داشته باشید ابزارهای SOV از معیارهای متفاوتی برای «برجستگی» استفاده می‌کنند، مانند تعداد نمایش، تخمین ترافیک براساس موقعیت، یا امتیازدهی به موقعیت‌های مختلف.

اهمیت حیاتی سهم صدا در عصر هوش مصنوعی

دیده‌شدن در صفحۀ نتایج جست‌وجو همیشه مهم بوده است؛ چون دیده‌شدن بیشتر منجر به کلیک بیشتر می‌شود. سهم صدا معیاری برای پیگیری این قابلیت دیده‌شدن است. اما در عصر هوش مصنوعی، اهمیت آن به دلایل زیر چند برابر شده است:

• کاهش نرخ کلیک بر نتایج سنتی: AI Overviews و ویژگی‌های غنی SERP اغلب پاسخ مستقیم را در بالای صفحه ارائه می‌دهند و نیاز به کلیک بر لینک‌های سنتی را کاهش می‌دهند. بدون پیگیری SOV، ممکن است کاهش ترافیک را تجربه کنید و ندانید آیا این یک مشکل عمومی است یا رقبای شما در حال تصاحب جایگاه در بخش‌های جدید SERP هستند.
• ارتباط مستقیم با سهم بازار: تحقیقات نشان می‌دهند ارتباط قوی بین سهم صدا و سهم بازار وجود دارد. برندهایی با سهم صدای بالاتر از سهم بازار فعلی خود، تمایل به رشد سهم بازار در آینده دارند. SOV شاخص پیشرو برای رشد سهم بازار در دنیای متغیر گوگل است. کاهش SOV زنگ خطر جدی‌‌ای برای سهم بازار آینده است.
• معیاری برای سلامت برند: سهم صدا در گوگل بازتابی از سلامت کلی برند و تلاش‌های بازاریابی است. حضور پررنگ در جست‌وجو، آگاهی از برند را افزایش داده و اعتماد کاربران را جلب می‌کند. کاهش SOV می‌تواند نشانۀ ضعف در استراتژی محتوا، مشکلات فنی سئو یا عقب‌ماندن از رقبا باشد.
• شفافیت در محیط مبهم: در شرایطی که گوگل تغییرات گسترده‌ای ایجاد می‌کند، تنها پیگیری رتبه کافی نیست. سهم صدا در گوگل مشعل شما در این عصر تیره و تار است و به شما وضوح، بینش و برنامۀ اقدام می‌دهد تا ببینید کجای چشم‌انداز جدید قرار دارید و کدام بخش‌ها را از دست‌داده یا تصاحب کرده‌اید.

بدون پیگیری سهم صدا، عملکرد بازاریابی شما مبهم خواهد بود و نمی‌دانید در مقایسه با رقبا کجا قرار دارید. بسیاری از متخصصان سئو شاهد کاهش کلیک بدون اطلاع از علت هستند. SOV پاسخ این سؤالات را می‌دهد و نشان می‌دهد رقبای شما در حال کسب سهم بیشتری هستند یا نه و این اتفاق چگونه درحال وقوع است.

کمک سهم صدا در گوگل به کسب‌وکارها: راهکارهای عملی

گوگل به سرعت در حال تغییر و به‌روزرسانی الگوریتم‌های خود است و کسب‌وکار شما هم دیر یا زود تحت تأثیر این تغییرات قرار می‌گیرد. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم به‌جای دست‌دست‌کردن و منتظر ماندن، با درنظر گرفتن اقدامات زیر به پیشواز این دست از تحولات بروید:

1. واکنش سریع به تغییرات بازار: سهم صدا در گوگل به مثابۀ یک سیستم هشدار اولیه عمل می‌کند. اگر گوگل جایگاه شما را در نتایج جست‌وجو، به‌ویژه در بخش‌های جدید و پررنگ مانند AI Overviews، به نفع رقیبی تغییر دهد، SOV افت ناگهانی در قابلیت دیده‌شدن شما را بلافاصله نشان می‌دهد و این امکان را به شما می‌دهد تا پیش از آنکه دیر شود، تشخیص دهید چه اتفاقی افتاده، کدام رقیب از شما پیشی گرفته تا سریعاً برای بازنگری در استراتژی و بازپس‌گیری سهم بازار از دست رفته اقدام کنید. این همان تاکتیک حیاتی رصد رقبا و واکنش چابک سریع است.
2. تحلیل عمیق استراتژی رقبا: سهم صدا در گوگل تنها موقعیت شما را نشان نمی‌دهد، بلکه پنجره‌ای به روی عملکرد رقبایتان در بخش‌های مختلف SERP می‌گشاید. آیا رقبای شما در AI Overviews حضور پررنگ‌تری دارند؟ آیا استراتژی PPC آن‌ها مؤثرتر است؟ آیا محتوای ویدئویی یا تصویری آن‌ها در حال تسلط بر نتایج است؟ با بررسی سهم صدای رقبای خود برای کلمات کلیدی مشابه، می‌توانید نقاط قوت آن‌ها را شناسایی کنید. به عنوان مثال، در صنعت کفش ورزشی و به‌طور مشخص رانینگ، اگر سهم صدای آدیداس یا نیو بالانس به طور ناگهانی افزایش یافته است، SOV می‌تواند سرنخ‌هایی ارائه دهد که آیا این افزایش ناشی از یک کمپین تبلیغاتی بزرگ بوده است یا ارائۀ تخفیف‌های ویژه در Shopping Ads یا حتی موفقیت در نمایش محتوای بصری جدید. درک اینکه رقیب موفق چه گام‌هایی برداشته، اولین قدم برای تدوین استراتژی مقابله‌ای مؤثر است.
3. تخصیص هدفمند منابع بازاریابی: با تحلیل سهم صدای خود در بخش‌های مختلف SERP (ارگانیک، PPC، محلی، AI Overview و غیره)، می‌توانید نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کنید. اگر سهم صدای شما در AI Overviews پایین است، مشخص است که باید تمرکز و منابع بیشتری را به بهینه‌سازی محتوا برای این بخش اختصاص دهید. اگر در نتایج محلی دیده نمی‌شوید، سرمایه‌گذاری بر استراتژی‌های سئوی محلی را جدی بگیرید. سهم صدا در گوگل به شما کمک می‌کند تا منابع محدود بازاریابی خود را به هوشمندانه‌ترین شکل ممکن تخصیص دهید و روی کانال‌ها و بخش‌هایی تمرکز کنید که بیشترین پتانسیل را برای افزایش قابلیت دیده‌شدن و بازگشت سرمایه دارند.
4. سنجش دقیق اثربخشی استراتژی‌ها: پیاده‌سازی استراتژی‌های جدید در محیط جست‌وجوی در حال تکامل، بدون معیاری برای سنجش موفقیت، مانند حرکت در تاریکی است. سهم صدا در گوگل یک معیار عالی برای ارزیابی اثربخشی استراتژی‌های جدید شماست. آیا پس از بهینه‌سازی محتوا برای AI Overviews، سهم صدای شما در این بخش افزایش یافته است؟ آیا کمپین PPC جدید شما منجر به افزایش سهم صدا در تبلیغات شده است؟ افزایش SOV در بخش‌های هدف‌گذاری شده، نشانه‌ای واضح از کارآمدی استراتژی‌های پیاده‌سازی‌شده و توجیهی برای ادامه و توسعۀ آن‌هاست.
5. ایجاد زبان مشترک و هم‌افزایی تیمی: سهم صدا می‌تواند به عنوان یک معیار عملکرد کلیدی مشترک برای تیم‌های مختلف بازاریابی (شامل تیم‌های SEO، PPC، محتوا، شبکه‌های اجتماعی، روابط عمومی و غیره) عمل کند. از آنجایی که همۀ این تیم‌ها به نحوی در قابلیت دیده‌شدن برند در فضای آنلاین نقش دارند، پیگیری SOV به آن‌ها کمک می‌کند تا تأثیر تلاش‌های خود را در یک تصویر بزرگ‌تر و یکپارچه ببینند. این معیار مشترک، ارتباط و همکاری بین تیم‌ها را تسهیل کرده و به ایجاد هم‌افزایی برای دستیابی به اهداف کلی بازاریابی کمک می‌کند.

به عنوان یک رهبر برند یا متخصص بازاریابی در عصر هوش مصنوعی، نیاز شما به راهکارهای سریع، دقیق و قابل اقدام بیش از هر زمان دیگری حیاتی است. سهم صدا دقیقاً همین ابزار را در اختیار شما قرار می‌دهد. این معیار، دیدگاه شفافی نسبت به جایگاه شما در مقایسه با رقبا و در مواجهه با تغییرات مداوم گوگل ارائه می‌دهد و به تیم شما امکان می‌دهد تا با سرعت و اطمینان بیشتری واکنش نشان دهد، جایگاه از دست رفته را پس بگیرد و مسیر رشد را هموار کند.

چالش‌های اصلی اندازه‌گیری سهم صدا

• تنوع و پویایی SERP: صفحات نتایج جست‌وجو برای یک کلمۀ کلیدی خاص، بسته به کاربر، موقعیت مکانی، دستگاه مورد استفاده و حتی تاریخچۀ جست‌وجوی قبلی، می‌توانند بسیار متفاوت باشند. علاوه‌بر‌این، محتوای نمایش داده شده در AI Overviews به سرعت تغییر می‌کند و از منابع مختلفی استخراج می‌شود که رصد آن را دشوار می‌سازد.
• دسترسی محدود به داده‌ها: گوگل تمام داده‌های مربوط به نمایش برندها در تمام بخش‌های SERP را به آسانی در اختیار عموم قرار نمی‌دهد و این امر جمع‌آوری اطلاعات جامع را با دشواری‌هایی مواجه می‌کند.
• وزن‌دهی به انواع نمایش: تعیین اینکه نمایش در یک AI Overview چقدر ارزش یا وزن بیشتری نسبت به رتبۀ پنجم ارگانیک یا یک تبلیغ در پایین صفحه دارد، نیازمند متدولوژی‌های پیچیده و دقیق است.

راه‌حل‌ها و رویکردهای هدفمند

برای غلبه بر این چالش‌ها، استفاده از ابزارهای تخصصی سهم صدا در گوگل و پلتفرم‌های جامع SEO که قابلیت رصد SERP‌های پویا و ویژگی‌های مختلف آن را دارند، ضروری است. این ابزارها می‌توانند به صورت خودکار هزاران کلمه‌ی کلیدی را رصد کرده و حضور برند شما و رقبایتان را در انواع مختلف نتایج ثبت کنند. هنگام اندازه‌گیری SOV، نگاهی جامع و هدفمند داشته باشید و انواع مختلف آن را در نظر بگیرید:

• سهم صدای سئو (SEO Share of Voice): این بخش بر حضور برند شما در نتایج ارگانیک سنتی، Featured Snippets (پاسخ‌های برجسته)، و بخش People Also Ask (PAA) تمرکز دارد.
• سهم صدای PPC (PPC Share of Voice): این معیار، میزان دیده‌شدن برند شما را در تبلیغات پرداخت شده، شامل تبلیغات متنی و تبلیغات لیستینگ محصول (Shopping Ads)، اندازه‌گیری می‌کند. (معمولاً با استفاده از معیار Impression Share در Google Ads قابل پیگیری است.)
• سهم صدای محلی (Local Share of Voice): برای کسب‌وکارهایی با حضور فیزیکی، این معیار نشان‌دهنده‌ی میزان دیده‌شدن در Local Pack (بسته‌ی محلی) و نتایج نقشه‌ی گوگل است.
• سهم صدای فرمت محتوا (Content Format Share of Voice): این نوع SOV، حضور برند شما را در بخش‌های اختصاصی تصاویر و ویدئوها در SERP بررسی می‌کند.
• سهم صدای AI Overview (AI Overview Share of Voice): این معیار، که در حال تکامل است، به طور خاص نمایش محتوای شما را در خلاصه‌های تولید شده توسط هوش مصنوعی گوگل رصد می‌کند.

اندازه‌گیری هدفمند هر یک از این انواع SOV به شما کمک می‌کند تا تصویر دقیق‌تری از عملکرد خود در هر کانال و بخش از SERP به دست آورید و استراتژی‌های خود را بر اساس آن تنظیم کنید.

استراتژی‌هایی برای افزایش سهم صدا در عصر هوش مصنوعی

افزایش SOV نیازمند رویکردی چندوجهی و سازگار با الگوریتم‌های هوش مصنوعی گوگل است. در این بخش به تعدادی از این رویکردها اشاره می‌کنیم:

1. بهینه‌سازی برای AI Overviews: با توجه به اهمیت AI Overviews، بهینه‌سازی محتوا برای نمایش در این بخش حیاتی است که شامل موارد زیر می‌شود:
   • ارائۀ پاسخ‌های واضح و مختصر به سؤالات متداول در ابتدای محتوا.
   • استفاده از ساختار محتوایی مناسب (مانند لیست‌ها، جداول و سرفصل‌های واضح).
   • پوشش جامع موضوع برای ایجاد «اقتدار موضوعی».
   • تقویت E-E-A-T (تجربه، تخصص، اقتدار، اعتماد) با نمایش اعتبار نویسندگان و به‌روزرسانی محتوا.
   • استفاده از داده‌های ساختاریافته (Schema Markup).
2. تنوع بخشیدن به فرمت‌های محتوا: فقط به محتوای متنی اکتفا نکنید. ویدئو، تصاویر و محتوای صوتی تولید و بهینه کنید تا در بخش‌های مربوطه SERP ظاهر شوند.
3. تقویت E-E-A-T: هوش مصنوعی گوگل برای انتخاب منابع در AI Overviews به اعتبار منبع توجه می‌کند. اقتدار وب‌سایت خود را در حوزۀ تخصصی‌تان نشان دهید.
4. سرمایه‌گذاری بر Local SEO: اگر کسب‌وکار محلی دارید، Local SEO برای افزایش SOV حیاتی است. پروفایل Google Business Profile را بهینه کرده، نظرات مشتریان را دریافت کنید و لینک‌های محلی بسازید.
5. استراتژی جامع کلمات کلیدی: فراتر از کلمات کلیدی اصلی، بر کلمات کلیدی طولانی‌تر، سؤالات و عبارات با نیت جست‌وجوی خاص تمرکز کنید. این موارد فرصت‌هایی برای افزایش SOV در بخش‌های خاص SERP فراهم می‌کنند.
6. بهبود مستمر تجربۀ کاربری و فنی: سرعت سایت، سازگاری با موبایل و Core Web Vitals همچنان بر رتبه‌بندی و SOV تأثیرگذارند. وب‌سایت شما باید از نظر فنی سالم و کاربرپسند باشد.
7. هم‌افزایی بین کانال‌ها: استراتژی‌های SEO و PPC را هماهنگ کنید. داده‌های PPC می‌توانند بینش‌های ارزشمندی برای استراتژی محتوای ارگانیک فراهم کنند.

آیندۀ سهم صدا در جست‌وجوی در حال تکامل

با تکامل هوش مصنوعی و روش‌های جدید گوگل برای ارائۀ اطلاعات، نحوۀ اندازه‌گیری سهم صدا در گوگل نیز تغییر خواهد کرد، هرچند که ممکن است معیارهای جدیدی نیز برای سنجش حضور در محیط‌های مکالمه‌ای یا تجربه‌های جست‌وجوی شخصی‌سازی شده ظاهر شوند.

سهم جست‌وجو (Share of Search) نیز یکی از پارامترهایی است که به‌نظر می‌رسد از ارزش و اهمیت بالایی در آینده برخوردار می‌شود. این معیار بر حجم جست‌وجوهای مستقیم برای نام برند شما در مقایسه با رقبا تمرکز دارد و شاخص قوی‌ای برای سلامت کلی برند است. در آینده، ترکیب سهم صدا و سهم جست‌وجو، تصویر کامل‌تری از جایگاه برند ارائه خواهد داد.

جست‌وجوی صوتی نیز در حال رشد است و بهینه‌سازی برای آن به بخشی از استراتژی افزایش SOV تبدیل خواهد شد.نکتۀ کلیدی این است که با وجود تکامل ابزارها و روش‌ها، اصل اساسی «سهم صدا»، یعنی اهمیت دیده‌شدن برند در مقایسه با رقبا در تمام نقاط تماس جست‌وجو، همچنان پابرجا خواهد ماند.

نتیجه‌گیری: سهم صدا، قطب‌نمای شما در دنیای جدید جست‌وجو خواهد بود

در دنیای جست‌وجوی مبتنی بر هوش مصنوعی، سهم صدا در گوگل دیگر یک معیار اختیاری نیست، بلکه یک ضرورت است. SERPها شلوغ‌تر و پویاتر شده‌اند و مسیرهای دسترسی سنتی در حال تغییر هستند؛ با توجه به این تغییرات، صرفاً رتبۀ اول بودن دیگر کافی نیست.

پیگیری دقیق SOV به شما درک عمیق‌تری از جایگاه واقعی برندتان در تمام بخش‌های قابل مشاهدۀ SERP در مقایسه با رقبا می‌دهد. این دیدگاه شفاف به شما کمک می‌کند چالش‌های ناشی از تغییرات گوگل و رقبا را شناسایی کرده و سریعاً پاسخ دهید. سهم صدا نشان می‌دهد کجا فرصت رشد دارید و کجا باید از برندتان دفاع کنید.

در نهایت، افزایش سهم صدا به معنای افزایش دیده‌شدن، آگاهی از برند، جذب کلیک‌های بیشتر و رشد کسب‌وکار شماست. یک راه‌حل قدرتمند SOV، بیمه‌نامه‌ای برای حفظ، دفاع و رشد قابلیت دیده‌شدن شما در عصر هوش مصنوعی گوگل است.