فضای دیجیتال هیجان‌انگیز است و این امکان را به شما می‌دهد تا به مشتریانتان به میزان مناسبی دسترسی داشته باشید. این فضا شما را از طریق کانال انتخابی مشتریان، به آن‌ها نزدیک‌تر می‌کند و به شما امکان می‌دهد تا پیام و خدمات خود را برای آن‌ها شخصی‌سازی کنید. همچنین، شما را قادر می‌سازد تا داستان‌های خود را در قالب‌های سرگرم‌کننده و به روش‌های جدید تعریف کنید.
بسیاری از مدیران، در حال تغییر تمرکز -و بودجۀ خود- از بازاریابی سنتی و انواع آن (مانند تبلیغات چریکی) به بازاریابی دیجیتال هستند. به همۀ این دلایل (و بسیاری موارد دیگر)، اکنون فضای دیجیتال در بسیاری از زمینه‌ها از جمله بازاریابی، تحقیق، رسانه‌های پولی، برندسازی، مراقبت از مشتری، فروش، استخدام و… توجه متخصصان را به خود جلب کرده است.
۸ مهارت دیجیتالی
فارغ از تمرکزتان، اگر یک حرفه‌ای جوان هستید که موفقیت در این فضا را دنبال می‌کنید، مجموعه‌مهارت‌های مختلفی وجود دارد که شما به آن‌ها نیاز دارید تا بتوانید حرکت خود را در مسیر شغلی‌تان سرعت ببخشید و به همراه آن، دستمزد خود را نیز افزایش دهید. بیایید برخی از این مهارت‌ها را مرور کنیم:
۱) داستان‌سرایی
محتوا پادشاه است. هر کاری که به‌صورت آنلاین انجام می‌دهید، حول محور محتوا می‌چرخد؛ اما خلق محتوای عالی کافی نیست. برای متمایزشدن در فضای از‌پیش‌اشباع‌شده، باید یک داستان‌سرای عالی شوید. لازم است راه‌هایی برای گفتن داستان‌های مرتبط با مخاطبان خود بیابید؛ در قالب مناسب، از طریق کانال مناسب و در زمان مناسب.
داستان‌سرایان بزرگ با مهارت داستان‌سرایی متولد نمی‌شوند، بلکه ساخته می‌شوند. برای تبدیل‌شدن به یکی از آن‌ها، کارهای زیر را انجام دهید:
درمورد موضوع موردنظر مطالعه کنید، از بهترین داستان‌سرایان در صنعت خود یاد بگیرید، به داستان‌هایی که برای شما تداعی‌کننده است توجه کنید و از آن‌ها نت‌برداری کنید، تأمل کنید که جذاب‌ترین برندها چگونه داستان‌های خود را بیان می‌کنند، و هرجا که می‌روید یک دفترچۀ یادداشت همراه خود داشته باشید تا داستان‌های قدرتمندی را که دیگران تعریف می‌کنند یادداشت کنید. همچنین، از ایده‌‌هایی دربارۀ آن چیزهایی که می‌خواهید بسازید و به اشتراک بگذارید، نت‌برداری کنید.
۲) مدیریت جامعه
اگر فکر می‌کنید مدیریت جامعه کاری است که یک کارآموز باید آن را انجام دهد، دوباره درباره‌اش فکر کنید. برندهای برگزیده و درجه یک، کارآموزها را برای مدیریت جوامع خود استخدام نمی‌کنند و دلیل خوبی هم برای این کار دارند. برای ساختن و پرورش موفقیت‌آمیز جامعۀ خود، باید فردی را در رأس امور داشته باشید که صنعت، تجارت و برند شما را بشناسد؛ در‌عین‌حال، باید کسی باشد که مشتریان شما را دوست دارد و مایل است نقش دشواری را ایفا کند و پلی باشد بین یک برند و مشتریانش. مدیران بزرگ جوامع، برای ایجاد تعادل بین نیازهای شرکت و نیازهای جامعه، کار سختی در پیش دارند.
برخورداری از این مهارت، نیازمند تجربۀ واقعی است. بله، شما باید از نزدیک با شبکه‌های اجتماعی و ابزارهایی که به شما امکان می‌دهد تا حجم بالایی از سؤالات سرنخها و مشتریان را مدیریت کنید، آشنا باشید. این‌ها مجموعه‌مهارت‌های سختی (hard skillsets) هستند که شما را تا نیمه‌راهِ هدفتان می‌برند. با‌این‌حال، مهارت‌های نرمی (soft skills) نیز لازم است که در عمل، با اجرا‌کردن نقش مدیر جامعه به دست می‌آیند و نمی‌توان قیمتی روی آن‌ها گذاشت. یک شغل مدیر جامعه پیدا کنید و آن را برای یک یا دو سال انجام دهید. یا می‌توانید در همین سمت شغلی که در آن هستید، جامعه‌‌ای را راه‌اندازی کنید. اگر به‌سمت راه‌حل دوم می‌روید، مراقب باشید که با جوامع فعلی برندتان تداخل و هم‌پوشانی نداشته باشید.
۳) تجزیه‌و‌تحلیل و بینش
در هر سمت شغلی که هستید و هر وظیفه‌ای که ایفا می‌کنید، همیشه به یاد داشته باشید که تأثیر (impact) را اندازه‌گیری کنید. اندازه‌گیری و بهینه‌سازی، برای هر سمت شغلی دیجیتالی، نوعی ضرورت است. با‌این‌حال، از معیارهای صرفاً نمایشی فراتر روید. به‌راستی، هنر استخراج بینش از داده‌ها را بیاموزید. یکی از عنوان‌های شغلی که همچنان مورد تقاضاست، سمت متخصص علم داده (Data Scientist) است، کسی که می‌تواند داده‌های بزرگ را به بینش واقعی کسبوکار تبدیل کند.
برای کسب مجموعه‌مهارت‌های تحلیلی در سمت فعلی شغل خود تلاش کنید. ابزارهایی را بیاموزید که می‌توانند به شما در خودکارسازی برخی از کارهای تحلیلی کمک کنند. با افرادی که این حوزه را عمیقاً می‌شناسند گفت‌وگو کنید، یا یک قدم فراتر بروید و شغلی را بر عهده بگیرید که صرفاً بر هوش تجاری تمرکز دارد. مهم نیست که پس از آن چه کاری انجام می‌دهید، زیرا به دلیل دانشتان در تبدیل داده‌ها به بینش، با تقاضای بالایی مواجه خواهید شد.
۴) رسانه‌های پولی
بسیاری از رسانه‌های اجتماعی، حول محتوای ارگانیک و شخصی (Owned content) می‌گردند. اما اگر می‌خواهید در فضای دیجیتال موفق باشید، باید مجموعهمهارتهایی داشته باشید که شامل POEM (paid, owned, earned media)، یعنی رسانه‌های پولی، رسانه‌های شخصی و رسانه‌های اکتسابی باشد.
برخی ممکن است استدلال کنند که دیگر چیزی به نام دسترسی ارگانیک وجود ندارد. این موضوع می‌تواند در بلاگ‌پست دیگری بررسی شود. در اینجا باید بگوییم که شما نه‌تنها باید با نحوۀ ایجاد محتوای شخصی و ایجاد جرقه در رسانه‌های اکتسابی (Earned media) بسیار آشنا باشید، بلکه باید بدانید که چگونه آن محتوا را در راستای اهداف برند خود تقویت کنید. پس، یادگیری رسانۀ پولی مهم است.
برای یادگیری آن، یا با یک همتای رسانه‌ای پولی شریک شوید و با همکاری یکدیگر درمورد نحوۀ عملکرد کل POEM عمیق‌تر تحقیق کنید، یا برای یک یا دو سال وارد این سمت شغلی شوید و درواقع، کمپین‌های رسانه‌ای پولی را اجرا کنید.
۵) فناوری
دانستن فناوری، بخش مهمی از هر شغل دیجیتال است. اگر شما آن را به یک آژانس یا یک پیمانکار برون‌سپاری می‌کنید، زمان زیادی را از دست می‌دهید، مگر اینکه خودتان از ابزارها استفاده کنید. شما واقعاً نمی‌دانید که آن‌ها چه کارهایی می‌توانند برای شما انجام دهند.
سعی کنید چندین ابزار، ازجمله گوش‌دادن یا لیسنینگ (Listening)، اینگیجمنت (Engagement)، توزیع محتوا (Content distribution)، تجزیه‌و‌تحلیل (Analytics) و… را بیاموزید و به تأثیر آن‌ها بر عملکرد و تجارت خود به‌طور کلی بپردازید. برای یادگیری بیشتر، با فروشندگان در ارتباط باشید. آن‌ها معمولاً محتواهای آموزشی و دموهای دقیق و کاملی دارند تا به شما کمک کنند عمیق‌تر جست‌وجو کنید.
در صورت لزوم، با افراد حوزۀ IT همکاری کنید. همچنین، سعی کنید بفهمید که بخش‌های تجاری دیگر چگونه از ابزارها استفاده می‌کنند. در یک سمت شغلی بالاتر، از شما خواسته می‌شود که فناوری جهانی را با توجه به مقیاس مناطق جغرافیایی و تیم‌ها هماهنگ کنید و این دانش، به کارتان خواهد آمد.
۶) پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی
این یک حقیقت تلخ است که بیشتر مردم نمی‌خواهند آن را بشنوند: اگر شخصاً از پلتفرم‌های اجتماعی استفاده نمی‌کنید، پس دربارۀ اینکه آن‌ها قادرند چه کارهایی برای کسبوکار شما انجام دهند، هیچ ایده‌ای ندارید. بارها و بارها چنین چیزی را دیده‌ایم. دانش دست‌اول نه‌تنها برای فهمیدن اینکه آن پلتفرم‌ها چگونه به اهداف فوری شما درمورد تعامل با مشتری خدمت می‌کنند، بلکه برای ایجاد استراتژی‌های بازاریابی موفق در کل سفر مشتری کاملاً ضروری است. هر دانشی، استراتژیک یا تاکتیکی، نقش بزرگی در تعیین مسیر شغلی شما ایفا خواهد کرد.
برای آشنایی با پلتفرم‌های مختلف، کافی است وارد آن‌ها شوید و امتحانشان کنید. سپس درمورد عملکردها و ویژگی‌هایشان خیلی زیاد مطالعه کنید (هیچ‌گونه کمبودی در محتوای موجود در وب وجود ندارد). در نشریات تخصصی‌ای (مانند Social Media Examiner) مشترک شوید که شما را در جریان آخرین ویژگی‌های منتشرشده و تغییرات پلتفرم‌ها قرار می‌دهند. با همتایان خود درمورد اینکه آن‌ها چگونه از پلتفرم‌ها در راستای منافعشان استفاده می‌کنند، صحبت کنید.
۷) همکاری و مدیریت پروژه
پدیدۀ دیجیتال، واحدها، بخش‌ها و تیم‌های اجرایی یک کسبوکار را پوشش می‌دهد. همچنین دارای لایه‌های زیادی است؛ به این معنی که تیم‌های بزرگی در راهبری استراتژیکِ آن بخش‌های اجرایی دخیل‌اند. پس شما در اینجا به دو مجموعه‌مهارت مجزا نیاز دارید (که درواقع به‌خوبی همسو می‌شوند):
- توانایی همکاری با افراد در سراسر تیم و سازمان خود به‌عنوان یک کل؛
- مهارت‌های مدیریت پروژۀ قوی برای اطمینان از اجرای راحت و بی‌دردسر کمپین‌ها.
هر دو مهارت، با افزایش سن و تجربه آموخته می‌شوند. خواندن کتاب‌هایی درمورد ارتباطات و عمل‌کردن به توصیه‌های مربیان دربارۀ نحوۀ تعامل با مردم، می‌تواند برای افراد تازه‌کار مفید باشد. مهارت‌های مدیریت پروژه نیز -فارغ از سمت شغلی- برای موفقیت بسیار حیاتی و مهم‌اند؛ زیرا شما باید بدانید که چگونه برنامه‌های پیچیده را مدیریت کنید (از بودجه گرفته تا همسویی ذی‌نفعان/شرکا تا اجرا).
در این راستا، دریافت یک گواهینامۀ حرفه‌ای مدیریت پروژه (PMP) شاید به کارتان بیاید. البته نمی‌گوییم که حتماً باید این کار را انجام دهید (مگر اینکه به آن علاقه داشته باشید)، اما پیشنهاد می‌کنیم درمورد تکنیک‌ها و تاکتیک‌های مدیریت پروژۀ چابک (Agile project management) مطالب زیادی بخوانید و آن‌ها را در محیط کاری خود پیاده کنید. «دیجیتال»، امروزه به‌معنای «زمان واقعی/real-time» یا لحظه‌ای است و با این تعریف، رویکرد مدیریت پروژۀ چابک، به موفقیت شما در این مسیر کمک می‌کند.
۸) روندها
برای اینکه در حرفۀ خود از رقبا پیشی بگیرید، فهم روندها مهم است. لازم است نگاهی به آینده داشته باشید و سعی کنید پیش‌بینی کنید که چه چیزی در آینده اهمیت خواهد داشت یا بازارش در تجارت داغ خواهد بود. سپس خود را با آن روند همسو کنید. اگر این کار را انجام دهید، شما همواره همان «متخصص» ارزشمندی خواهید بود که مدیران کسب‌وکارها وقتی درمورد «آن چیز جدیدی که همه دربارۀ آن صحبت می‌کنند» سؤالاتی دارند، به سراغش می‌آیند.
پیشنهاد می‌کنیم یک یا دو ساعت در روز را صرف مطالعه کنید. در شماری از نشریاتی که در حوزۀ دیجیتال و حرفۀ شما فعالیت می‌کنند و بیشتر موردپسندتان هستند مشترک شوید. درضمن، زمانی را برای آموزش خود درمورد آنچه اتفاق می‌افتد، آنچه کارشناسان دیگر می‌گویند و آنچه همتایان شما در صنایع مختلف انجام می‌دهند اختصاص دهید.
نکتۀ کلیدی اینجاست:خود را فقط به صنعت خود محدود نکنید. مطمئن شوید که بهترین‌ها در سراسر جهان را زیر نظر دارید و از بهترین‌ها یاد می‌گیرید. از هرکجا که می‌توانید الهام بگیرید و از وام‌‌گرفتن ایده‌ها، رویکردها، چارچوب‌ها و طرح‌ها نترسید. آن‌ها را در مقیاس کوچک امتحان کنید، آن‌هایی را که کارایی ندارند دور بریزید و آن‌هایی را که کارآمدند کامل کنید.
و در آخر…
هیچ‌چیز پنهانی وجود ندارد. هیچ سحر و جادو و هیچ حقه‌ای در کار نیست. راه موفقیت شما تنها از مسیر سخت‌کوشی، ایجاد شبکۀ داخلی و خارجی خود، و جست‌وجوی یک مسیر استراتژیک برای اندوختن هرچه بیشتر تجربیات حرفه‌ای‌تان می‌گذرد. هرگز بیش از دو سال در یک سمت شغلی نمانید، مگر اینکه آن شغل به تکامل خود ادامه دهد و شما نیز متعاقب آن، به رشد خود ادامه دهید. در غیر این صورت، فهرستی از مجموعهمهارتهایی را که باید داشته باشید مشخص کنید و سمت‌هایی را بیابید که به شما اطمینان می‌دهند به آن مهارت‌ها دست خواهید یافت.