برخی اشخاص هستند که ترس عجیبی در برقراری تماس با دیگران از طریق تلفن همراه دارند. آن‌ها همواره معذب هستند یا به‌طور مثال نمی‌خواهند وقتی کسی به آن‌ها زنگ می‌زند، جوابش را بدهند. بسیاری از بازاریابان محتوایی و اعضای حاضر در تیم‌های بازاریابی محتوایی شرکت‌ها نیز در عصر امروزی با چنین مشکلی مواجه هستند و بیشتر تمایل دارند تا با پیام‌های متنی یا از طریق شبکه‌های اجتماعی و پیامرسانها با اشخاص مختلف ارتباط داشته باشند.
این موضوع از زمانِ آغازِ ویروس کرونا میان مردم عادی، کارمندان و بازاریابان به‌وفور افزایش پیدا کرد؛ چراکه بخش وسیعی از ارتباطات از طریق بسترهای دیجیتال صورت می‌گرفت و همین موضوع باعث شد تا افراد زیادی در طول این سه سال از نظر تعاملات اجتماعی با مشکلاتی دست‌وپنجه نرم کنند.
زمانی که این تردید در برقراری تماس‌های تلفنی و پاسخ زنگ‌های دیگران باعث شود علائمی مانند اضطراب شدید، تنگی نفس یا افزایش ضربان قلب داشته باشید، ممکن است مشکل تلفنهراسی شما را گرفتار خودش کرده باشد. به‌راستی که این مشکل چیست، چه علائمی دارد و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟
تلفنهراسی چیست؟
تلفنهراسی (Phone Phobia) یکی از ترسهای رایج بین افراد مبتلا به اختلالات اضطراب اجتماعی (Social Anxiety Disorder یا به‌اختصار SAD) است؛ افرادی که ممکن است دوست نداشته باشند با تلفن صحبت کنند یا حتی ترسی از تماس‌های تلفنی دارند.
اشخاصی که اختلالات اضطراب اجتماعی ندارند نیز ممکن است از استفاده از گوشی‌های هوشمند و تلفن‌های همراه بترسند یا شاید در تعاملات اجتماعی مستقیم را‌حت باشند؛ چراکه در این سبک از ارتباطات، نشانه‌های غیرکلامی مانند حالات چهره قابل تشخیص است و این موضوع باعث می‌شود تا آد‌م‌ها درک و شناخت بهتری از یکدیگر داشته باشند.
با‌این‌حال، بدیهی است که افراد مبتلا به SAD از مشکلات زیادی رنج می‌برند و اگر شما هم از آن دست اشخاصی هستید که با این مسئله دست‌وپنجه نرم می‌کنند، ممکن است به این موضوع فکر کنید که ترس از تلفن برای شما منعکس‌کنندۀ مشکلاتتان در روابط مختلف باشد.
علائم این ترس چیست؟
اگر قبل یا بعد از برقراری تماس‌ها و ارتباطات تلفنی احساس اضطراب شدید می‌کنید، این ایده را که چنین فوبیایی دارید به‌شکلی جدی در نظر بگیرید. در ادامه قصد داریم به علائم مختلفی که نشان‌دهندۀ چنین ترسی هستند اشاره کنیم تا بتوانید بیشتر با این فوبیا و نشانه‌های آن آشنا شوید. این را نیز در نظر داشته باشید که برخی از علائم، ذهنی و برخی دیگر به‌شکلی فیزیکی بروز پیدا می‌کنند:
- از تماس‌گرفتن با دیگران خودداری می‌کنید؛
- تأخیر در برقراری یا پاسخ‌گویی به تماس‌های تلفنی؛
- وسواس درمورد آنچه در تماس به شما گفته شده؛
- استرس و خجالت‌کشیدن؛
- نگرانی دربارۀ اینکه شخص دیگر در تماس را آزار دهید؛
- نگرانی دربارۀ اینکه به شخص مقابل چه می‌گویید؛
- افزایش ضربان قلب؛
- حالت تهوع؛
- داشتن لرزش؛
- مشکلِ تمرکز.
این سبک از ترس می‌تواند روی زندگی شخصی و حرفه‌ای اشخاص تأثیر بسزایی داشته باشد و گاهی تمرکز شما را مختل کند و به همین خاطر، مهم است که چنین اضطراب و ترسی را جدی بگیرید. اگرچه پاسخ‌دادن به تلفن و برقراری تماس ممکن است کار ساده‌‌ای به نظر برسد، اما این موضوع برای اشخاصی که از تلفنهراسی رنج می‌برند، اضطرابی فوق‌العاده وحشتناک است.
چگونه می‌توان تلفنهراسی را درمان کرد؟
درمان تلفنهراسی می‌تواند شامل تکنیک‌های درمانی شناختی-رفتاری (Cognitive-behavioral Therapy) یا به‌اختصار CBT باشد؛ روش‌هایی مانند بازسازی شناخت یا آموزش مواجهه با ترس. علاوه‌بر‌این، راهبردهای خودیاری زیادی وجود دارند که می‌توانید برای مقابله با اضطراب استفاده از تلفن، از آن‌ها استفاده کنید.
بازسازی شناختی شامل باورهای چالش‌برانگیز و جایگزینی افکار منفی با افکار سازنده‌تر است. برای مثال، اگر دائماً نگران هستید که هنگام برقراری تماس تلفنی، طرف مقابل را آزار می‌دهید، بازسازی شناختی ممکن است شما را وادار کند که شواهد درست را در این بین در نظر بگیرید.
مثلاً به این فکر کنید که اگر آن شخص زمان نداشت، چرا به تماس شما پاسخ داد. یا اینکه اگر نمی‌خواست با شما صحبت کند، چرا باید از شما بخواهد که با وی تماس بگیرید. چنین سؤالاتی درنهایت باعث می‌شود تا به این نتیجه برسید که بعید است شما با تماس‌گرفتن، شخص دیگری را اذیت کنید.
آموزش مواجه‌شدن با ترس نیز به این معناست که طی مراحل مختلف، از آسان به سخت، سعی کنید با ترسهای مختلف (که در این مورد، تماس‌گرفتن با اشخاص دیگر است) مواجه شوید؛ هر رفتاری تا زمانی تمرین می‌شود که راحت‌تر شوید و بتوانید به مرحلۀ سخت بعدی بروید و آن را نیز پشت‌سر بگذارید. در ادامه نیز به دو استراتژی دیگر برای درمان این ترس اشاره می‌کنیم:
سلسله‌مراتب تلفنهراسی
در ادامه یک سلسله‌مراتب به‌عنوان نمونه برای کسانی که از ارتباطات تلفنی می‌ترسند، آورده شده است:
- جواب‌دادن تماس خطوط خدمات مشتری؛
- تماس با یکی از اعضای خانواده یا دوستان که به‌خوبی می‌شناسید؛
- تماس‌گرفتن با یک کسب‌وکار و پرسیدن یک سؤال ساده مانند اینکه مغازۀ آن‌ها چه زمانی بسته می‌شود؛
- تماس‌گرفتن با شخصی که نمی‌شناسید؛
- تماس با کسی که به‌خوبی نمی‌شناسید و پرسیدن سؤال‌های پیچیده از او؛
- برقراری هریک از انواع تماس‌های ذکرشده در حضور یک نفر؛
- تماس‌گرفتن در حضور گروهی از افراد.
ممکن است ایجاد سلسله‌مراتب برای مقابله با چنین ترسی سخت باشد. اگر به‌طور عمومی از پاسخ‌دادن به تماس‌های تلفنی خودداری می‌کنید، می‌توانید از یک استراتژی واحد استفاده کنید: برای شروع، با آشنایانی که با آن‌ها احساس راحتی دارید تماس برقرار کنید و سپس سعی کنید با اشخاص ناشناس یا کسب‌وکارها تماس بگیرید.
استراتژی‌های مقابله‌ای
استراتژی‌های مقابلهایدر حالت ایدئال، شما باید تکنیک‌های شناختی-رفتاری را زیر نظر یک درمانگر آموزش‌دیده تمرین کنید؛ اما اگر به هر دلیلی نمی‌توانید به یک مشاور دسترسی داشته باشید یا به دنبال راه‌های دیگری برای مقابله با این ترس هستید، استراتژی‌های زیر ممکن است برای شما مفید باشد:
- لبخند بزنید: قبل از تماس‌گرفتن با یک شخص دیگر، لبخند بزنید؛ این کار ممکن است احمقانه به نظر برسد، اما به شما کمک می‌کند تا آرام شوید و حس خوشایندی را به فردی که با او صحبت می‌کنید نیز منتقل کنید.
- به خودتان جایزه دهید: پس از برقراری تماس‌های دشوار، زمانی را برای کاری که دوست دارید صرف کنید و به آن به دید یک پاداش به خودتان نگاه کنید.
- موفقیت را تجسم کنید: یک مکالمۀ مثبت را تصور کنید؛ این موضوع می‌تواند باعث شود که احساس خوبی داشته باشید.
- از دردسترس‌بودن اشخاص مطمئن شوید: اگر نگران قطع صحبت با کسی در هنگام تماس هستید، بپرسید که آیا با او در زمان مناسبی تماس گرفته‌اید یا خیر. اگر آن شخص در حین انجام کاری باشد، این فرصت را به او بدهید تا در زمان بهتری به وی تماس بگیرید.
- زیاد فکر نکنید: اگر کسی به شما نه می‌گوید یا درخواستی را رد می‌کند، بدانید که این ممکن است دلایل زیادی داشته باشد که به شما ربطی هم ندارد. سعی کنید بیش از حد به کارهای دیگران فکر نکنید.
- آماده باشید: قبل از برقراری تماس، کمی آماده شوید و زیاده‌روی نکنید. به‌طور کلی بدانید که قرار است چه بگویید و از آن طرف به این موضوع نیز فکر کنید که ممکن است گفت‌وگوی شما آن‌طور که می‌خواهید پیش نرود. اگر نکات مهمی وجود دارد که باید آن‌ها را مطرح کنید، حتماً آن‌ها را یادداشت کرده و در دسترس خود داشته باشید.
- بگذارید تماس‌ها به پیغام‌گیر برود: بدانید که همیشه مجبور نیستید به زنگ‌هایی که به شما زده می‌شود پاسخ دهید. اگر کسی در زمان بدی با شما تماس می‌گیرد، اجازه دههد هرازگاهی این تماس به پیغام‌گیر برود.
- روش ارتباطی دیگری را امتحان کنید: تلفن‌کردن ممکن است همیشه بهترین روشِ ممکن نباشد. شما می‌توانید از روشهای قدیمی‌تر اما به‌روز مثل ایمیل، شبکه‌های اجتماعی مختلف و حتی پیامرسانها برای برقراری ارتباط و بحث‌کردن با آدم‌های مختلف استفاده کنید. این روش‌ها می‌توانند بعد از تماس‌گرفتن و ارتباطات حضوری، گزینه‌های بسیار خوب و منطقی‌ای باشند.
سخن آخر…
تلفنهراسی می‌تواند یک مشکل بسیار دشوار باشد، اما شکست‌ناپذیر نیست. با‌این‌حال، اگر متوجه شده‌اید که ترس شما از برقراری و دریافت تماس‌های تلفنی به سایر بخش‌های زندگی‌تان هم سرایت می‌کند و به‌طور کلی ترس از تعامل اجتماعی دارید، خوب است که با یک متخصص سلامت روان مشورتی داشته باشید و اگر تشخیص داده شد که شما به اختلال تعاملات اجتماعی مبتلا هستید، ممکن است درمان‌هایی از قبیل دارو یا روشهای ذهنی به شما پیشنهاد داده شود.