۱۲ اشتباه رایجی که تولیدکنندگان محتوای ویدئویی تازه‌کار مرتکب می‌شوند
چگونه از آماتوربودن در ابتدای راه ساخت ویدئو دوری کنیم؟
در کشور محدودیت‌ها، فیلترینگ و فیلترشکن‌ها، روش‌های تولید محتوای تأثیرگذار یکی پس از دیگری از بین رفته‌اند. در بین معدود استراتژی‌های باقی‌مانده در این حوزه، شاید فقط ویدئو توانسته است تأثیرگذاری خود را تا حدودی حفظ کند و آن هم به خاطر ذات ویدئوست که تعامل‌پذیرتر است. بسیاری از بازاریابان دیجیتال در ایران و سراسر دنیا از ویدئو در استراتژی‌های خود بهره می‌برند، اما تلاش‌هایشان همیشه به ثمر نمی‌نشیند و آن تعاملی را که می‌خواهند، از آن کسب نمی‌کنند.
این مشکل به‌خصوص در کسانی که تازه وارد حوزۀ تولید محتوای ویدئویی شده‌اند، بیشتر خودش را نشان می‌دهد. اگر شما هم جزو تازه‌کارها هستید و متعجبانه از خود می‌پرسید که چرا ویدئوهایتان به عبارتی «نمی‌گیرد»، باید بدانید که ساخت و تولید محتوای ویدئویی موفق وِرد جادویی ندارد، اما اشتباهات رایجی وجود دارد که ممکن است شما به‌عنوان یک تولیدکنندۀ محتوای ویدئویی آماتور آنها را مرتکب شوید.
در این مطلب از وی‌پدیا سراغ بررسی اشتباهات رایج تازه‌کارها در تولید محتوای ویدئویی می‌رویم. اگر می‌خواهید بدانید چگونه با رعایت چند نکته می‌توانید ویدئویی خلاقانه و موفق بسازید، تا انتهای این مطلب را مطالعه کنید.
۱۲ اشتباه رایج تازه‌کارها در تولید محتوای ویدئویی
قبل از اینکه شروع به ضبط محتوای ویدئویی خود (که می‌تواند تبلیغاتی و… باشد) کنید، بسیار مهم است که روند کار را در یک چارچوب ذهنی درست و دقیق مجسم کنید. باید بدانید که:
- اصلاً چرا در حال ساخت این ویدئو هستید؟
- از این ویدئو قرار است در کجا استفاده شود؟
- بهترین نوع ویدئو برای انتقال پیامتان کدام است؟
اگر پاسخ دقیق این سؤال‌ها را بدانید، آن وقت است که بسیاری از اشتباهات را مرتکب نمی‌شوید. در ادامه به ۱۲ اشتباه رایج که باید از آنها دوری کنید، اشاره می‌کنیم.
۱) نداشتن متن و لحن مشخص
یکی از رایج‌ترین اشتباهات تازه‌کارها در تولید محتوای ویدئویی و حتی بازاریابان و کارگردانان این است که داستان ویدئوی خود یا همان متن اصلی ویدئو را نمی‌نویسند. اجازه ندهید که فکر نوشتن یک متن حرفه‌ای شما را بترساند. فقط کافی است دست به قلم یا کیبورد ببرید و بنویسید. به این ترتیب خواهید توانست افکار خود را سازمان‌دهی کنید و یک داستان منسجم شکل دهید.
بهترین راه برای تست این متن، این است که آن را به دیگر هم‌تیمی‌های خود نشان دهید و برای آنها با صدای بلند بخوانید. بعد از این کار است که می‌بینید بسیاری از کلمات و عباراتی که فکر می‌کردید مناسب هستند، در مقابل یک لحن معمولی و محاوره‌ای چقدر عجیب و بی‌معنا به نظر می‌رسند.
۲) نورپردازی بد
اگر نورپردازی شما سایۀ زیادی ایجاد می‌کند، باید قبل از شروع ضبط، بدون هیچ وقفه‌ای آن را برطرف کنید. البته برای داشتن نورپردازی مناسب، لزوماً هم نیاز نیست از وسایل و تجهیزات گران‌قیمت استفاده کنید، بلکه می‌توانید با استفادۀ درست از همان تجهیزات معمول نورپردازی، نتیجۀ خوبی بگیرید. داشتن نور مناسب هنگام ضبط ویدئو بسیار حیاتی است و چه‌بسا در ادامه مجبور شوید برای ضبط شات‌های بهتر، از نورهای اضافی در نقاط مختلف نیز بهره ببرید.
فارغ از اینکه از نور طبیعی یا غیرطبیعی استفاده می‌کنید، باید حواستان باشد که سوژۀ شما به اندازۀ مناسبی نور دریافت کند و نه در تاریکی باشد و نه به خاطر نور زیاد، رو به سفیدی رفته باشد! سوژۀ شما باید از پس‌زمینه متمایز باشد و رنگ طبیعی‌اش حفظ شده باشد. بررسی مناسب‌بودن میزان نورپردازی می‌تواند به‌وسیلۀ فناوری‌های مختلف مانند هیستوگرام و مانیتورهای میدانی انجام شود و یا صرفاً توسط خود شما انجام گیرد. پاسخ ۳ سؤال زیر، مناسب بودن یا نبودن نور را تعیین می‌کند:
- آیا صورت سوژۀ شما کاملاً واضح و مشخص است؟
- آیا سایه‌های تیره در اطراف سوژه درست شده است؟
- آیا کنتراست کافی بین پس‌زمینه و پیش‌زمینه وجود دارد؟
اگر بدانید که نور چگونه می‌تواند بر سوژۀ شما تأثیر بگذارد، حتی با نشستن کنار پنجره هم می‌توانید نور خوبی داشته باشید.
۳) صدابرداری بد
ویدئو شامل صدا و تصویر است و کیفیت بد صدای یک ویدئو عملاً نصف جذابیت آن را از بین می‌برد و تجربۀ بدی برای تماشاگران می‌سازد. کیفیت صدای خوب، یعنی اندازۀ متعادل آن، متمرکز بر فردی که صحبت می‌کند و شنیده‌شدن آسان توسط تماشاگران. این ۳ مؤلفۀ اصلی در داشتن صدای خوب است و نیازمند این است که صدا را در حین ضبط بررسی کنید و بشنوید و در صورت نیاز، تغییراتی را اعمال کنید. بسیاری از مشکلات صوتی ویدئوها در هنگام تدوین برطرف‌شدنی نیستند!
به‌عنوان فردی تازه‌کار در حوزۀ ساخت محتوای ویدئویی باید این را بدانید که در بسیاری از مواقع (۹۹.۹%) میکروفون دوربین شما صدا را به‌درستی ضبط نمی‌کند یا بد ضبط می‌کند؛ به همین خاطر باید از میکروفونی جداگانه استفاده کنید. رعایت‌کردن همین یک مورد شما را تا حد بسیار زیادی از مشکلات صوتی خلاص می‌کند.
استفاده از میکروفون‌های یقه‌ای در مکان‌های شلوغ و استفاده از میکروفون‌های شاتگان در مکان‌های خلوت‌تر می‌تواند به شما در ضبط صدای با کیفیت مناسب کمک شایانی کند. میکروفون‌های کاردیوئید هم برای مصاحبه می‌توانند کارامد باشند.
۴) رعایت‌نکردن قوانین ترکیب‌بندی
هرچقدر هم نورپردازی و صدابرداری خوبی داشته باشید اما تصویربرداری مناسب و زیبایی نداشته باشید، نمی‌توانید مخاطب را به خود جذب کنید. این کار به کادربندی مناسب نیاز دارد. برای این ترکیب‌بندی صحیح باید از علمی استفاده کنید که نسبت طلایی (نسبت یک‌سوم) بوده یا به دنبالۀ فیبوناچی معروف است. این نسبت به اینکه ما چگونه زیبایی را درک می‌کنیم و اینکه چگونه سوژه‌ها را می‌بینیم اشاره می‌کند. البته قرار نیست این علم را اینجا بررسی کنیم، اما با استفاده از نسبت یک‌سوم می‌توانید از ترکیب‌بندی‌های اشتباه مانند ۲ مورد زیر دوری کنید:
- هدروم (Head Room) نامناسب: فضای خیلی زیاد یا فضای خیلی کم بالای سر سوژه باشد.
- لیدروم (Lead Room) نامناسب: نتوانیم ببینیم که سوژه به کجا نگاه می‌کند یا به کجا می‌رود.
المان دیگر، در ترکیب‌بندی صحیح استفاده از خطوط هدایت‌گر (Leading Lines)، یا به عبارت دیگر در کادربندی سوژه به‌شکلی است که نگاه شما را به خودش بکشاند. با استفاده از این تکنیک شما می‌توانید تجربۀ تماشای خوشایندی برای تماشاگران ایجاد کنید و مانع حواس‌پرتی‌شان شوید.
۵) استفاده از ترنزیشن‌ها و عناوین پیش‌فرض
منظور از ترنزیشن همان نحوۀ رفتن از یک بخش به بخش دیگری از ویدئوست؛ یعنی زمانی که ویدئو کات می‌خورد و قرار است سکانس بعدی به نمایش دربیاید. اگر با نرم‌افزارهای ویرایش و تدوین ویدئو کار کرده باشید، ترنزیشن‌های مختلف را دیده‌اید؛ مانندFade-in ،fade-out ، dissolves و… . نباید در استفاده از ترنزیشن‌های عجیب و غریب مانند نوع ستاره‌ای یا بلوک‌های سه‌بعدی و… اصرار کنید و ترجیحاً نوع سادۀ آن را به کار ببرید. یا در بهترین حالت، کلاً از هیچ ترنزیشنی (Jump cuts) استفاده نکنید.
۶) استفاده‌نکردن از مثال‌ها و المان‌های بصری
این المان‌ها نقشی حیاتی در انتقال پیام شما ایفا می‌کنند. معلمان از تخته‌سیاه، ارائه‌دهندگان از اسلایدها و تولیدکنندگان محتوای ویدئویی از لایه‌های ویدئویی برای نمایش و انتقال پیام و حرفشان استفاده می‌کنند. تقریباً هر ویدئویی، فرصتی برای نمایش آنچه درباره‌اش صحبت می‌کنید در اختیارتان قرار می‌دهد. البته نیاز هم نیست خیلی تجملی و عجیب باشند و همین که داخل قاب شما جا شوند و قابل خواندن و واضح باشند، کافی است. تقریباً تمام نرم‌افزارهای ویرایش ویدئو، چه در کامپیوتر و چه در موبایل، به شما اجازۀ اضافه‌کردن المان‌های متنی، تصویری و… را می‌دهند.
۷) ضبط با نرخ فریم اشتباهی
ضبط با نرخ فریم‌های (Frame rate) مختلف به شما این اجازه را می‌دهد که از ویدئو استفاده‌های مختلفی بکنید؛ مثلاً ضبط نرخ فریم بالا، آن ویدئو را مناسب اسلوموشن و نرخ فریم پایین آن ویدئو را مناسب تایم‌لپس می‌کند. منظور از نرخ فریم، تعداد فریم‌هایی (تصویرهایی) است که دوربین در هر ثانیه ضبط می‌کند. نرخ فریم استاندارد در بیشتر پروژه‌های سینمایی ۲۴ فریم بر ثانیه است.
این نرخ فریم از نظر دیداری دلپذیرترین تصویر متحرک را برای انسان ایجاد می‌کند؛ چون دقیقاً توانایی چشم انسان برای ضبط و ترجمۀ حرکت را تقلید می‌کند.
۸) لرزش تصویر هنگام ضبط
آیا تابه‌حال هنگام تماشای یک ویدئو احساس دریازدگی به شما دست داده است؟ دیدن ویدئویی که دست فیلمبردار آن می‌لرزد، دقیقاً همین حس را در مخاطبان ایجاد می‌کند. اگرچه بسیاری از دوربین‌ها ویژگی ضد لرزش داخلی دارند، اما بازهم در بسیاری از مواقع فیلم‌هایی با تصاویر لرزان ضبط می‌شوند.
اگر نیاز باشد، راه‌های مختلفی برای حذف این لرزش هنگام تدوین وجود دارد؛ اما این لزوماً بدان معنا نیست که حالا چون می‌شود بعد از ضبط تصاویر لرزان آنها را ادیت کرد، دنبال حل مشکل لرزیدن هنگام ضبط نرفت. استفاده از تجهیزات نسبتاً ارزان‌قیمتی مانند سه‌پایه و مونوپاد می‌تواند درصد بیشتر از این لرزش را از بین ببرد. اگر هم به دنبال ضبط تصاویر در حرکت هستید، استفاده از گیمبال‌های دستی می‌تواند به کار شما بیاید.
۹) در‌نظرنگرفتن سئوی ویدئو
سئو دائماً در حال تغییر است و وقتی نوبت به ویدئو می‌رسد، این تغییر بیش از پیش به چشم می‌آید. در گذشته‌ای نه‌چندان دور، الگوریتم‌های یوتیوب صرفاً ویدئوها را براساس عنوان، تگ و کپشنی که داشتند، انتخاب و پیشنهاد می‌کردند. علاوه‌براین، چون ویدئوهای زیادی در این پلتفرم نبود، رقابت چندانی نیز وجود نداشت.
اما امروزه این بهینه‌سازی‌های off-page است که سرانجام ویدئوها را تعیین می‌کند. طبق آمار TubeFilter، در سال ۲۰۱۵ در هر دقیقه بیش از ۴۰۰ ساعت ویدئو در یوتیوب آپلود می‌شد که این موضوع، نشان از رقابتی‌شدن فضا دارد. یوتیوب در‌این‌باره می‌گوید: «الگوریتم (یوتیوب) مخاطبان را دنبال می‌کند.»
به‌جای اینکه فقط دنبال ساخت یک ویدئو باشید، بدانید که اطلاعاتی که در آن ویدئو ارائه می‌دهید، اهمیت دارد. درواقع، روشی که شما به‌واسطۀ آن پیام خود را منتقل می‌کنید، به‌مراتب مهم‌تر از مهارت شما در تدوین و ادیت ویدئوست!
۱۰) نداشتن فراخوان برای اقدام (CTA)
یکی دیگر از اشتباهات رایج تازه‌کارها در تولید محتوای ویدئویی این است که دقیقاً نمی‌گویند و مشخص نمی‌کنند که از تماشاگرانشان پس از دیدن ویدئو چه می‌خواهند! شما باید کاری را که می‌خواهید برای شما انجام دهند، به‌طور واضح از آنها بخواهید و راه را هم نشانشان دهید. مخاطبان ممکن است مثل شما روش انجام چیزی را که از آنها می‌خواهید ندانند. مثلاً ندانند که روند خرید از شما چگونه است یا اینکه چگونه باید دربارۀ فلان موضوع از مجموعۀ شما مشاوره بگیرند یا حتی شاید ندانند که چگونه باید کانال شما را در یوتیوب یا آپارات دنبال کنند.
پس، اگر مخاطب شما نداند که چگونه باید به CTA شما پاسخ دهد، باید آن را برایش روشن کنید. در پیش‌تولید، شما می‌توانید سفر مشتری را مجسم کنید و با جای‌دادن بخش‌های مختلف در متن اصلی ویدئو، او را به آن سمتی که می‌خواهید هدایت کنید.
۱۱) ساخت مقدمه‌های کسل‌کننده و طولانی
مقدمۀ یک ویدئو مهم‌ترین بخش یک ویدئو است. چون طی ۱۰ ثانیۀ اول است که مخاطبان تصمیم می‌گیرند آن ویدئو را تماشا کنند یا خیر. مقدمه به این خاطر بسیار حیاتی است که اولین اثر را روی مخاطب می‌گذارد و باید بسیار تماشایی باشد. حتی اگر بهترین پیام دنیا را هم داشته باشید، باید آن را در مقدمه به‌شکل درستی در معرض نمایش بگذارید. یکی از راه‌های ساخت یک مقدمۀ درست، استفاده از مدل پل است که ۳ بخش دارد:
- وضعیت دلخواه: اجازه دهید خودشان چیزی را که می‌خواهند تصور کنند.
- وضعیت کنونی: آنها را به واقعیت برگردانید.
- یک پل به آنها نشان دهید: پلی بین دو وضعیت قبلی بسازید و ویدئوی خود را متناسب با آن بسازید.
۱۲) انتخاب عنوان بد برای ویدئو
راه‌های مختلفی برای انتخاب یک عنوان برای ویدئو وجود دارد. مثلاً می‌توانید آن را برای سئو بنویسید یا اینکه برای کلیک‌گرفتن عنوان بنویسید یا اینکه مخلوطی از هردو را در نوشتن عنوان در نظر بگیرید. چند عنوان خوب را با هم بررسی کنیم:
- ۴ راه برای ساخت ویدئوهای تبلیغاتی مؤثر؛
- این ۴ نکته بی‌درنگ ویدئوهای شما را بهتر می‌کنند؛
- چگونه در ۴ قدم ویدئوهای تبلیغاتی مؤثر بسازیم.
اما در بسیاری از مواقع، عنوان طوری انتخاب می‌شود که نمی‌تواند محتوای ویدئو را توضیح دهد. در انتخاب عنوان باید از صفات استفاده کنید، از برندتان نام ببرید و به این فکر کنید که افراد دنبال چه چیزی هستند. حالا بیایید چند عنوان بد را بررسی کنیم:
- ساخت ویدئوی تبلیغاتی | آژانس تبلیغاتی ایکس؛
- ۴ راه ساخت ویدئو برای بازاریابی؛
- آژانس تبلیغاتی ایکس-چگونه یک ویدئوی بازاریابی بسازیم.
حالا که با اشتباهات رایج سازندگان آماتور ویدئو آشنا شدید، می‌توانید به‌سادگی از آنها دوری کنید. ساختن یک ویدئوی خوب تضمین می‌کند که اولین برخورد مخاطب با محصول و برند شما، تجربه‌ای به‌یادماندنی و مثبت باشد. حتی اگر ویدئوهای غیرتبلیغاتی (سرگرمی و…) می‌سازید هم باید به این برخورد اول توجه ویژه‌ای داشته باشید؛ چون اگر این برخورد اول خوب نباشد، تأثیرات بدی به دنبال خواهد داشت.