آیا افراد بیش‌فعال باید از شبکه‌های اجتماعی دوری کنند؟
11 راهکار مدیریت شبکه‌های اجتماعی برای افرادی که ADHD دارند!
گوشی را به دست میگیریم که فقط پست آخر صفحۀ اینستاگرام خود را چک کنیم. ناگهان به خودمان می‌آییم و می‌بینیم ساعتی گذشته و همچنان در حال چرخ‌زدن در این پلتفرم هستیم. باید برای امتحان آماده شویم، اما صدای نوتیفیکیشن گوشی مدام تمرکزمان را به هم می‌زند. حال اگر ADHD داشته باشیم، این اتفاق‌ها به‌صورت تشدیدشده برایمان رخ می‌دهد. ساعت‌ها در اینستاگرام غرق می‌شویم و ذهنمان کاملاً به هم می‌ریزد. در نتیجۀ تکرار این فرایند، عدم تمرکز، بی‌قراری و اضطرابمان هم زیاد و زیادتر می‌شود.
چرا این اتفاق می‌افتد؟ آیا شبکه‌های اجتماعی برای ما سم هستند و باید از آن‌ها دوری کنیم؟ چگونه می‌توان استفاده از این پلتفر‌م‌ها را مدیریت کرد؟ در این مطلب از وی‌پدیا به این موضوع می‌پردازیم.
شبکه‌های اجتماعی چه تأثیری بر علائم ADHD دارند؟
شبکه‌های اجتماعی برای افراد بیش‌فعال و دارای نقص توجه (ADHD) اعتیادآور هستند. هر لایک، کامنت، به‌اشتراک‌گذاری و حتی صدای دینگ گوشی برای آن‌ها حکم دوپامین را دارد. این پاداش‌های کوچک و این مادۀ انگیزشی مغز مانند مخدر عمل کرده و آن‌ها را به خود معتاد می‌کنند؛ درنتیجه در مقابل گذشت زمان نابینا می‌شوند، زامبی‌وار صفحات اجتماعی را اسکرول می‌کنند و در آن‌ها غرق می‌شوند.
در این بین، بحث مشکل در مهارت‌های اجتماعی هم مطرح است. در بیش‌فعالی‌های شدید ممکن است دیگران چیزهایی را که این افراد می‌گویند اشتباه متوجه شوند و برعکس، آن‌ها هم منظور اصلی حرف یا محتوای بقیه را درست درک نکنند. این مسئله سوءتفاهم‌های زیادی در روابط این کاربران ایجاد می‌کند و به همین دلیل برخی از آن‌ها از پست‌کردن، نشر محتوا یا بازخوردنشان‌دادن و کامنت‌گذاشتن می‌ترسند.
در سطوح دیگر ADHD هم چنین رفتارها و واکنش‌هایی مشاهده می‌شود. این تلاطم حسی و کشمکش درونی علائم اختلال را تشدید کرده و آن‌ها را مضطرب و بی‌قرارتر می‌سازد. بااینحال، هیچ‌یک از این موارد باعث نمی‌شود که نسخه‌ای ثابت بپیچیم و همۀ این افراد را به ترک صفحات اجتماعی سوق دهیم. اینفلوئنسرها و سوشال‌مدیا مارکترهای زیادی را داریم که با وجود این اختلال در کار خود موفق هستند؛ اما چگونه؟
۱۱ راهکار برای کاهش اثرات منفی شبکه‌های اجتماعی بر ADHD
افراد بیش‌فعال در بازاریابی شبکه‌های اجتماعی بسیار موفق خواهند بود. چون خلاق هستند و در ایده‌پردازی تبحر دارند. همچنین، ازآنجایی‌که بازۀ توجه مردم در این فضا بسیار کوتاه است، می‌توان اطمینان داشت محتوایی که توجه خودشان را جلب کرده است، مردم را هم جذب خود کند. در مطلب ADHD و دیجیتال مارکتینگ در‌این‌باره به‌طور مفصل توضیح داده شد.
اما اگر بخواهیم به‌عنوان کاربر عادی در این فضا حضور داشته باشیم و از آسیب‌های آن در امان بمانیم، باید ذهن خود را برای متمرکزشدن تمرین بدهیم. ذهن همۀ ما با هم تفاوت دارد و ممکن است راهی برای یکی جواب بدهد و برای دیگری نه. بااینحال، از رایج‌ترین تمرین‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خودآگاهی قدم اول است: دقت کنیم که با کدام برنامه‌ها و چه زمان‌هایی بیشتر دچار مشکل می‌شویم و کدام‌یک بیشتر تمرکز ما را به هم می‌زنند؛ اینستاگرام، توییتر یا لینکدین؟ آیا ما به حضور در همۀ این شبکه‌ها نیاز داریم؟ ممکن است به این نتیجه برسیم که فقط از فضای لینکدین استفاده کنیم یا متوجه شویم که زمان‌هایی که در کار خود به گره برمی‌خوریم، برای فرار به سراغ این شبکه‌ها می‌رویم. آگاهی و شناخت عملکرد مغزمان اهمیت زیادی دارد؛ اینکه از چند پلتفرم و وب‌سایت در طول زمان آنلاینبودن خود استفاده می‌کنید.
- فیدهای خود را محدود کنیم: در شبکه‌هایی که حضور داریم، فید خود را با دقت مدیریت کنیم و به دنبال افزایش بیش از حد فالوئر و لایک نباشیم. فقط افرادی را که می‌شناسیم و می‌خواهیم با آن‌ها در ارتباط باشیم دنبال کنیم.
- دسترسی به پلتفرم‌های اجتماعی را برای خود سخت کنیم: اپلیکیشن‌های اجتماعی را به آخرین صفحۀ گوشی انتقال دهیم، از نسخۀ وب آن‌ها استفاده کنیم یا در انتها از آن‌ها خارج شویم. در این صورت، هر بار برای چک‌کردن، مجبوریم وقت بگذاریم تا آن‌ها را پیدا کرده و بعد اطلاعات ورود را درج کنیم. این مانع‌تراشی باعث می‌شود کمتر به سراغ آن‌ها برویم.
- از برنامه‌های کنترلی و محدودکننده استفاده کنیم: برنامه‌های زیادی وجود دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توانیم فعالیت‌های آنلاین خود را کنترل کنیم؛ افزونه‌هایی برای مسدودکردن سایت‌ها و پاپ‌آپ‌ها، اپلیکیشن‌هایی برای قطع اینترنت در ساعات خاص یا فعال‌کردن اسکرین‌تایم گوشی. با این کار به زندگی آنلاین خود نظم می‌دهیم و از اینکه چقدر زندگی‌مان تغییر می‌کند متعجب خواهیم شد.
- مدیریت زمان را جدی بگیریم: برای مدیریت زمان ابزارهای مختلفی می‌توان به کار برد. از تایمر استفاده کنیم و برای مثال برای چک‌کردن صفحات اجتماعی خود بازۀ زمانی مشخصی را قرار دهیم. تکنیک پومودورو هم روش خوبی برای مدیریت زمان و افزایش تمرکز به حساب می‌آید. با کمک آن می‌توانیم وسوسۀ بررسی شبکه‌های اجتماعی را تا زمان استراحت به تعویق بیندازیم. بهتر است روزانه محدودیت‌های زمانی ثابتی برای گذراندن وقت در رسانه‌های اجتماعی و اینترنت تنظیم کنیم و به آن پایبند باشم. ممکن است در محل کار نتوانیم، اما روزهایی که خانه هستیم می‌توان حتی ساعت مشخصی را به آن اختصاص دهیم.
- اعلان‌های گوشی و شبکه‌های اجتماعی خود را خاموش کنیم
- مدیتیشن از ذهن ما مراقبت می‌کند: با انجام تمرین‌های مدیتیشن یاد میگیریم ذهن خود را روی یک فکر متمرکز کنیم و هر بار که آن را سرگردان می‌بینیم، به مسیر اصلی برگردانیم.
- در لحظه زندگی کنیم: به‌اشتراک‌گذاری محتوا و چت با افراد در فضای آنلاین لذت‌بخش است، اما جای گفت‌وگو در دنیای واقعی را نمی‌گیرد.
- قبل از آنلاین‌شدن هدف خود را بدانیم: قبل از آنلاین‌شدن و ورود به پلتفرم اجتماعی از خود بپرسیم که به دنبال چه چیزی هستم؟ چه چیزی می‌خواهیم یاد بگیریم یا ببینیم؟ حتی می‌توانیم این هدف را یادداشت کنیم و پیش روی خود بگذاریم تا بیش از آنچه باید، درگیر نشویم.
- از تکنیک «بعد» استفاده کنیم: زمانی که وسوسه شدیم به سراغ شبکه‌های اجتماعی برویم، فکر کنیم که آیا الان ضرورت دارد یا می‌توانیم صبر کنیم. در هنگام آنلاینبودن هم صفحۀ سایت را بوک‌مارک (Bookmark) یا پست اینستاگرام را ذخیره کنیم؛ به این ترتیب با موکول‌کردن به بعد، زمان حضور خود را محدود خواهیم کرد.
- حداقل یک روز از ماه از اینترنت مرخصی بگیریم: دوری کامل از رسانه‌های اجتماعی و صفحه‌نمایش به ما کمک می‌کند تا ذهن خود را ریبوت کنیم و با دنیای واقعی ارتباط بگیریم؛ پس حداقل یک روز از ماه را برای این کار در نظر بگیریم.
شما چه روش‌های دیگری را می‌شناسید؟ خوشحال می‌شویم تجربیات و رفتارهای خود را در شبکه‌های اجتماعی با ما و دیگر خوانندگان این مطلب در میان بگذارید.