اثرات نامطلوب اخبار جعلی سالانه میلیاردها دلار هزینۀ اضافی را برای اقتصاد جهانی به همراه دارد. MDM که به‌صورت عامیانه اخبار جعلی (Fake News) نامیده می‌شود، اعتماد عمومی را خدشه‌دار کرده و به نگرانی جدی مشتریان و سازمان‌های مختلف تبدیل شده است. با ورود به عصر تکنولوژی، فناوری‌های جدید مانند ماشین لرنینگ (Machine Learning)، دیپ فیک (fake Deep) و… نیز برای بی‌اعتبار‌کردن خبرهای حقیقی استفاده می‌شوند.
حالْ کسب سواد رسانه‌ای و تشخیص اخبار جعلی از اخبار حقیقی، به یکی از مهم‌ترین مهارت‌های قرن جدید تبدیل شده است. در این نوشته از بلاگ صباویژن، به سه نوع اصلی اخبار جعلی (MDM)، پرداخته و راه‌حل‌های مقابله با آن‌ها را برای سازمان‌ها و مصرف‌کنندگان ارائه داده‌ایم.
MDM چیست؟
MDM را به‌عنوان سه شکل اصلی اخبار جعلی که می‌تواند آسیب جزئی یا عمده را برای هر شخص و سازمانی، در همۀ ابعاد به دنبال داشته باشد، معرفی می‌کنند.
- Misinformation: به اطلاعات غلطی اطلاق می‌گردد که سهواً و به قصد آسیب‌رساندن منتشر نشدهاند.
- Disinformation: به اطلاعات نادرستی گفته می‌شود که به‌منظور ایجاد آسیب یا هدایت و جهت‌دهی افراد و سازمان‌ها به‌سمت دلخواه، دست‌کاری می‌شوند.
- Malinformation: به اطلاعات غلطی اشاره دارد که از حقیقت سرچشمه می‌گیرند، اما اغلب به‌گونه‌ای اغراق‌آمیز و به قصد گمراه‌کردن افراد بیان می‌شوند و آسیب‌هایی را نیز به همراه دارند.
چگونه MDM را تشخیص دهیم؟
مهم‌ترین و اصلی‌ترین راه تشخیص MDM، ارزیابی اخبار به‌شکل انتقادی و صرف زمان برای مرور منابع و پیام آن‌هاست. زمانی که یک خبر را می‌خوانید، سؤال‌های زیر را از خود بپرسید:
- آیا این خبر احساسات را برمی‌انگیزد؟
- آیا خبری درمورد یک موضوع بحث برانگیز را بیان می‌کند؟
- آیا ادعایی بزرگی را بیان می‌کند؟
- آیا به دنبال کلیک است؟
- آیا خبر سرشار از تکه‌های کوچکی از حقایق است که به‌صورت اغراق‌آمیز بیان شده یا تحریف شده است؟
- آیا خبر به‌صورت ویروسی روی پلتفرم‌های بررسی‌نشده منتشر شده است؟
این سؤالات، کمی شما را به کشف حقیقت و تشخیص اخبار جعلی نزدیک‌تر می‌کند. اگر حتی به جواب یکی از این سؤالات شک داشتید، نیاز است که بیشتر بررسی کنید. این سؤالات حکم قطعی درمورد جعلی‌بودن یک خبر صادر نمی‌کنند، بلکه هشدارهایی برای بررسی بیشتر یک خبر هستند.
مصرف‌کنندگان چگونه می‌توانند علیه MDM اقدام کنند؟
شما به‌عنوان مصرف‌کنندۀ اخبار نیز می‌توانید علیه MDM اقدام کرده و خود را از آن‌ها مصون بدارید. برای این کار اقدامات زیر را دنبال کنید:
- به دنبال یک عنصر غیرمتعارف مانند لوگو، رنگ و گیف (animated gifs) در یک خبر عجیب باشید.
- به نام دامنۀ سایتی که خبر در آن منتشر شده، دقت کنید. در نظر داشته باشید که نام دامنه اشتباه تایپی نداشته و خود را به‌عنوان یک سازمان معتبر جا نزده باشد.
- سایت سازمانی را که خبر درمورد آن انتشار یافته بررسی کنید. دقت کنید که سایت‌های معتبر حتماً باید دارای صفحۀ دربارۀ ما باشند.
- نام دامنه را در سایت com جست‌وجو کنید تا متوجه شوید چه کسی مالک آن بوده و متعلق به یک سازمان قابل اعتماد باشد. WHOIS یک پایگاه داده از نام‌های دامنه است و جزئیاتی درمورد مالک دامنه، زمان ثبت دامنه و زمان انقضای آن دارد.
- عکس منتشرشده در خبر را جست‌وجو کنید تا مطمئن شوید که تصاویر از یک سایت یا سازمان قانونی کپی نشدهاند.
- خبر را در سایت‌های معتبر نیز جست‌وجو کنید.
- از زمان خبر مطمئن شوید که مربوط به زمان حال باشد.
- تا زمانی که خبر را بررسی نکردید، از صحت آن مطمئن نباشید، حتی اگر آن خبر از منبع قابل اعتمادی مانند دوستان و خانوادۀ شما منتقل شده باشد.
سازمان‌ها چگونه می‌توانند علیه MDM اقدام کنند؟
شما به‌عنوان یک سازمان می‌توانید خود را از تهدید اخبار نادرست حفظ کنید؛ برای این کار، دنبال‌کردن اقدامات زیر ضروری است:
- برنامه‌هایی برای نظارت بر شبکه‌های اجتماعی و سایت‌ها (social media and web monitoring) نصب کرده و خبرهای جعلی مربوط به نام برند و کسب‌وکارتان را دنبال کنید. این نوع سرویس‌ها اغلب به شما اجازه می‌دهند نه‌تنها پروفایل شبکه‌های اجتماعی خود، بلکه پست‌های عمومی دیگر کاربران، سایت‌ها، وب فروم‌ها (web forums)، منشن‌ها (mentions)، نظرات (reviews) و… را زیر نظر داشته باشید.
- در تمامی صفحات سایت خود، از محتواهای باکیفیت استفاده کرده و آن‌ها را برای موتورهای جست‌وجو بهینه کنید. بهینه‌سازی موتورهای جست‌وجو (SEO) به شما کمک می‌کند در جست‌وجوهای کاربران، بالاتر از اخبار جعلی ظاهر شده و هرنوع اخبار فیک و افترایی را رد کنید.
- از بهینه‌سازی موتور پاسخ (AEO) استفاده کنید که روی دستیارهای صوتی مانند Google Home ،Amazon ،Alexa یا Siri تمرکز دارد تا پاسخ‌های این دستگاه‌ها را بهینه‌سازی کرده و به حقایق مربوط به سازمان شما اشاره کند.
- کاربران و مشتریان سازمانتان را به تعامل دعوت کنید؛ از آن‌ها بخواهید نظرات خود را ثبت کنند تا هم برای دیگر مخاطبان و هم برای موتورهای جست‌وجویی مانند گوگل اطمینان و اعتماد ایجاد کنید.
- یک تیم پاسخ‌گویی تشکیل دهید که در اسرع وقت در مقابل هرگونه اخبار یا کمپین جعلی بازخورد نشان داده و پاسخ‌گوی مشتریان باشند.
- مستقیماً با خبرهای نادرست درگیر نشوید و در قسمت نظرات مربوطه پاسخ شخصی ندهید و حرفه‌ای وارد عمل شوید. شما می‌توانید پاسخ را در سایت خود ارسال کنید. در نظر داشته باشید که پاسخ به اخبار جعلی شامل پاسخ‌های دقیق، شفاف و واقعی باشد.
جمع‌بندی کلام
امروزه MDM در همۀ ابعاد، علیه هر شخص و سازمانی به وجود می‌آید و نمی‌توان از آن پیشگیری کرد، ولی می‌توان از اثرات مخرب آن جلوگیری کرد. مهم‌ترین گام برای این کار به‌عنوان یک مصرف‌کننده، نپذیرفتن صحت خبر قبل از بررسی آن است. از طرفی شما باید به‌عنوان صاحب یک کسب‌وکار بر اینترنت و شبکه‌های اجتماعی و پاسخ‌گویی سریع و درست به آن‌ها نظارت همه‌جانبه داشته باشید. شما با این کار می‌توانید از زیرسؤال‌رفتن اعتبار و سرمایه‌های سازمانتان توسط این اطلاعات نادرست، جلوگیری کنید.
