در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که اگر همۀ مسائل هم حل نشده باشند، حداقل یک مسئله برای همه کم‌و‌بیش به قطعیت رسیده است و آن هم پاسخ این سؤال است: علم بهتر است یا ثروت؟ دیگر همۀ ما می‌دانیم که بدون شک پول بهتر از علم است. البته شاید بسیاری همچنان علم را بهتر بدانند، اما فشارهای عجیب و غریب اقتصادی باعث شده است که آن‌ها هم کم‌و‌بیش از نظر خود برگردند.
اما شاید همۀ افراد در برابر اینکه این بهتربودن پول در ازای چه چیزی به دست می‌آید، توافق داشته باشند و آن هم توانایی یا مهارت به‌دست‌آوردن از طریق دانش، علم، تجربه و… است. حالا در این بین سؤال جدیدی مطرح می‌شود که مهارت مهم است یا مدرک؟ به‌خصوص اینکه در سالیان اخیر حوزه‌های کاری مختلفی مانند دیجیتال مارکتینگ، ارزهای دیجیتال و… به وجود آمده که از قضا به‌طور آکادمیک در دانشگاه‌ها تدریس نمی‌شوند و به همین خاطر مدرکی هم برایشان وجود ندارد.
در این مطلب از وی‌پدیا سراغ بررسی این موضوع می‌روم که مدرک یا مهارت، کدام‌یک ما را در رسیدن به موفقیت یاری می‌کند.
می‌خواهم دکتر و مهندس شوم!
در همان دهۀ ۱۹۹۰ که حول و حوش دهۀ ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ شمسی می‌شود، از هرکسی (خصوصاً بچه‌ها) می‌پرسیدید که می‌خواهی در آینده چه‌کاره شوی؟ معمولاً پاسخ می‌داد می‌خواهم مهندس، دکتر و خلبان شوم. این نسل با داشتن چنین ایده‌ای که باید درجات بالایی از علم را کسب کند، توانست نسبت به نسل قبل خود به مدارک دانشگاهی بالاتری دست پیدا کند.
به این ترتیب، به‌عنوان نسلی که بیشترین مدرک علمی را داراست، اما در‌عین‌حال بیکارترین نیز هست انتخاب شد! کجای راه اشتباه بود؟ آیا جهان از آن موقع تا الان از سمت مدرک به‌سمت چیزهایی دیگری حرکت کرده است؟ اگر دنبال استخدام‌شدن هستید، برایش به چه چیزی نیاز دارید؟ فقط مدرک؟
مدرک و مهارت دو روی یک سکه هستند و برای اینکه بتوانید در بخش اشتغال، حضوری دائمی داشته باشید (همیشه شغل داشته باشید)، به هردو نیاز دارید. ولی خب کدام‌یک اولویت دارند؟ هدف اصلی کسب‌وکارها ارائۀ محصولات و خدمات به مشتریان و در‌عین‌حال برآورده‌کردن نیازهای آن‌هاست. همچنین نیاز است که خلاق و نوآور باشید و همیشه ایده‌های تازه‌ای داشته باشید. به همین خاطر است که ترکیب مهارت و مدرک می‌تواند به کمک شما بیاید. در ادامه چرایی نیاز به هرکدام را بررسی می‌کنم.
چرا به یک مدرک نیاز دارم؟
تحصیل‌کردنْ شما را برای ورود به دنیای شرکت‌ها آماده می‌کند. به شما بینش و دانشی می‌دهد که به‌تنهایی نمی‌توانید آن را به دست بیاورید. وقتی سراغ کسب مدرک می‌روید، در مطالعۀ بخش اشتغال آن حوزه تجربۀ بسیار خوبی کسب می‌کنید. همچنین، در معرض افراد بااستعدادی قرار می‌گیرید که در آن حوزۀ کاری، حرفی برای گفتن دارند. در ادامه به ۴ دلیل اصلی که نیاز به مدرک داریم اشاره می‌کنم:
۱) به شما اعتبار می‌دهد
وقتی برای استخدام‌شدن در کاری درخواست می‌دهید، اولین چیزی که باعث ارتباط بین شما و کارفرما می‌شود، رزومۀ شماست. در این رزومه معمولاً در بالاترین قسمت، اطلاعات عمومی شما ازجمله میزان تحصیلاتتان درج می‌شود. در عصر دیجیتالی امروز، تحصیل‌کردن حد و مرزی ندارد و شما قادرید از فرصت‌های یادگیری الکترونیکی بسیاری که پیش رویتان است استفاده کنید.
سراغ دریافت یک مدرک آنلاین مانند MBA یا GMAT بروید تا مطمئن شوید که این بخش از رزومۀ شما می‌درخشد؛ چون کارفرما می‌خواهد بداند که شما دانش کافی برای پیشبرد آن کار را دارید.
۲) به شما اعتماد‌به‌نفس می‌دهد
وقتی می‌دانید که دربارۀ چه چیزی صحبت می‌کنید، اعتماد‌به‌نفس کسب می‌کنید. داشتن مدرک به شما کمک می‌کند تا از این چالش عبور کنید؛ چون زمینۀ پاسخ‌دادن به همۀ سؤالاتی که کارفرما از آن حوزۀ کاری دارد، در اختیار دارید. وقتی در شرکتی مشغول به فعالیت می‌شوید، دانشی که از مدرک خود به دست آورده‌اید به شما کمک می‌کند تا وظایفتان را به‌خوبی انجام دهید.
همچنین، ساده‌تر می‌توانید ببینید که شرکت‌ها چه چیزهایی نیاز دارد و در چه جاهایی با کمبود روبه‌رو هستند. در جلسات هم به این ترتیب قادر خواهید بود به‌خوبی شرکت کنید و با دانشی که در اختیار دارید با همه مشارکت داشته باشید.
۳) سرعت ارتقای شغلی شما را افزایش می‌دهد
مدرک به شما کمک می‌کند از تمرینات و آموزش‌ها با خیال راحت عبور کنید، چون از قبل دانش کافی را در اختیار دارید. پس تنها چیزی که نیاز دارید این است که مطمئن شوید وقت کافی برای کسب حداکثر سود را کنار می‌گذارید. درنتیجه، در زمان کوتاه‌تری به پست‌های مدیریتی می‌رسید؛ چون باید بدانید که باقی‌ماندن زیاد در یک سطح کاری می‌تواند باعث آسیب‌های فیزیکی و روانی شود.
۴) مدرک به شما احترام اجتماعی می‌بخشد
هرچقدر شرکت شما معروف‌تر باشد، افرادی که می‌خواهند با شما کار کنند نیز بیشتر می‌شوند؛ چون مشتری‌ها می‌خواهند بدانند که چه کسی دارد کار آن‌ها را به عهده می‌گیرد. تصور کنید در یک شرکت سرمایه‌گذاری کار می‌کنید، مشتری‌ها بدون شک می‌خواهند بدانند که شما چه مدرکی دارید تا آن‌ها با خیال راحت‌تری سرمایۀ خود را در اختیار شما بگذارند. هرچقدر مدرک شما چشمگیرتر باشد، مانند مدرک دکترا یا ارشد، مشتری‌ها بیشتر می‌خواهند با شما کار کنند.
۴ دلیل اهمیت مهارت
مهارت و مدرک شاید هم‌معنی باشند، اما افراد بامهارت لزوماً دارای مدرک نیستند! اما اگر مهارت خوبی داشته باشید، باعث می‌شود که متمایز شوید؟ بیایید با هم این موضوع را با ۴ دلیل بررسی کنیم:
۱) مهارت‌ها را شما را متمایز می‌کنند
مدارس و دانشگاه‌ها نوآوری، خلاقیت و شیوایی را آموزش نمی‌دهند. این‌ها چیزهایی هستند که خودتان باید یاد بگیرید. مهارت‌ها از محیطی که در معرض آن قرار دارید به دست می‌آیند. مثلاً ممکن است مهارتی باشد که به خاطر علاقۀ شما به یک حوزۀ خاص (که در اطراف محل زندگی شما رواج دارد) به دست آمده باشد. کارمندان مانند کارفرمایان به محیط کار جذابیت و کاریزما می‌آورند و اگر این کسب‌وکار از این طریق نتواند مشتری را تحت‌تأثیر قرار دهد، قطعاً با مشکل روبه‌رو می‌شود.
مهم نیست که چند تا مدرک دارید، اگر نتوانید مشتری را به‌سمت خود جلب کنید، آن‌ها تمایلی به همکاری با شما نشان نخواهند داد.
۲) مهارت‌ها شخصیت شما را نشان می‌دهند
برخلاف مدرک، شما نمی‌توانید مهارت را اندازه بگیرید. مهارت‌ها فقط می‌توانند توسط کسانی که با آن‌ها سروکار دارید مشاهده شوند. اگرچه خیلی از کسانی که صرفاً مدرک دارند، ادعا می‌کنند که می‌توانند وضعیت یک شرکت را تغییر دهند، اما تنها افرادی که مهارت دارند از پس این کار برمی‌آیند. پس مهم نیست که مدرک داشته باشید یا دانشگاه رفته باشید، مسئلۀ مهم این است که چگونه وظایفتان را به‌وسیلۀ مهارتهایی که دارید به اتمام می‌رسانید.
۳) مهارت‌ها به شما در کسب موفقیت کمک می‌کنند
مهم نیست که رتبۀ اول دانشگاه یا کلاستان شده باشید، مسئلۀ مهم این است که از آن دانش چگونه استفاده می‌کنید. بدون داشتن مهارتهایی مانند اخلاق کاری، برنامه‌ریزی، بینش و… هرگز نخواهید توانست سطح یک شرکت را ارتقا دهید. پس اگرچه ممکن است داشتن یک مدرک شما را در لیست نهایی استخدام‌شدگان یک شرکت قرار دهد، اما اگر چیزی در چنته نداشته باشید، به‌زودی جایگزینتان پیدا خواهد شد.
۴) مهارت‌ها شما را مستقل می‌کنند
شما برای راه‌اندازی کسب‌وکار خودتان به مدرک نیاز ندارید. یکی از مهم‌ترین مزایای داشتن مهارت این است که به شما استقلال می‌بخشد. به این معنا که می‌توانید کار دلخواهتان را هر زمان و هر جایی با نام خودتان شروع کنید؛ چون بلدید که چگونه تحقیق کنید، چگونه سرمایه‌گذاران درست را پیدا کنید، چه زمانی کسب‌وکار خود را راه بیندازید و چگونه محصولتان را خاص کنید.
نتیجه‌گیری؛ مدرک یا مهارت؟
مدرک و مهارت، داشتن هردو ضروری است؛ یعنی مهارت شما را متمایز می‌کند و مدرک شما را به استخدام نزدیک‌تر. اقتصاد امروز، رقابتی است؛ پس بهتر است از هر ابزار و پلتفرمی برای شکوفاشدن و رشد‌کردن استفاده کنید و شروع به گرفتن یک مدرک کنید و از آنجا هم روی مهارت‌های خود کار کنید.
با کار زیاد و هوشمندانه قطعاً می‌توانید به هر چیزی دست پیدا کنید. پس اگر به دنبال جواب هستید، باید بگویم که کار شما بدون مدرک بسیار بسیار سخت است و این مهارت است که مدرک شما را جلا می‌بخشد. پس بدون مدرک درواقع انگار وجود ندارید. با داشتن مهارت و مدرک، تبدیل به آرزوی هر شرکتی خواهید شد!