طراحی رابط کاربری چیست؟ + اهمیت و کاربرد UI در دیجیتال مارکتینگ
رابط کاربری یا User Interface (به اختصار UI)، نقشی حیاتی در تعامل کاربران با دنیای دیجیتال ایفا میکند. رابط کاربری همان چیزی است که کاربر در یک سایت، اپلیکیشن یا هر نوع سیستم تعاملی دیگر مشاهده و لمس میکند. کاربران از طریق رابط کاربری میتوانند با عناصر مختلف سیستم ارتباط برقرار کنند و به اهداف خود دست یابند.
در این مطلب از بلاگ صباویژن به تأثیر رابط کاربری بر بازاریابی دیجیتال و دلایل اهمیت آن، میپردازیم.
طراحی رابط کاربری (UI) چیست و چرا اهمیت دارد؟
طراحی رابط کاربری (UI) به فرایند برنامهریزی، خلق و پیادهسازی عناصر بصری و ویژگیهای تعاملی گفته میشود که کاربران هنگام تعامل با یک محصول با آنها مواجه میشوند. این رابط، پلی است میان کاربر و سیستم. این پل با استفاده از موارد زیر ساخته میشود:
- اجزای بصری: دکمهها، منوها، آیکونها، تصاویر، فونتها و طرحهای رنگی؛
- معماری اطلاعات: چگونگی سازماندهی و ارائۀ محتوا؛
- طراحی نوع تعامل: چگونگی پیمایش و برقراری ارتباط کاربران با رابط.
طراحی رابط کاربری کارآمد به چند دلیل اهمیت دارد که به آنها اشاره خواهیم کرد:
- قابلیت استفاده (Usability): یک رابط کاربری خوب به کاربران امکان میدهد تا بهسرعت به اهداف خود برسند.
- تعامل کاربر (User Engagement): کاربران به یک رابط کاربری جذاب علاقهمند میشوند و از آن بهصورت مکرر استفاده میکنند. برای مثال، اگر طراحی سایتی ساده و چشمنواز باشد، کاربر مدتزمان بیشتری را به جستوجو در آن اختصاص میدهند.
- هویت برند (Brand Identity): طراحی رابط کاربری یکی از عناصر کلیدی هویت برند هر محصولی است. یک رابط کاربری جذاب، شناخت برند را تقویت و اعتماد کاربران را جلب میکند. برای مثال، استفادۀ مداوم از رنگها و فونتها در محصولات اپل، برند آنها را تقویت میکند.
- موفقیت کسبوکار (Business Success): یک تجربۀ کاربری (UX) مثبت تحتتأثیر طراحی رابط کاربری قرار دارد. درواقع، تجربۀ کاربری مثبت به رضایت بالاتر مشتری، وفاداری به برند و موفقیت کسبوکار منجر میشود.
طراح رابط کاربری چه میکند؟
طراح رابط کاربری جادوگر پشت صحنۀ برنامهها و سایتهایی است که هر روز از آنها استفاده میکنید.
این اشخاص متخصصانی هستند که ظاهر بصری رابط کاربری را به همراه نحوۀ تعامل شما با آن طراحی میکنند. یک طراح رابط کاربری معمولاً اقدامات زیر را انجام میدهد:
- ایجاد عناصر بصری: طراح رابط کاربری نحوۀ چیدمان، رنگها، فونتها و تصاویر صفحات سایتها و برنامهها را طراحی میکند.
- قابل استفاده بودن برای کاربر: آنها باید مطمئن شوند که رابط کاربریای که طراحی میکنند، کاربردی باشد. کاربران باید بتوانند آنچه در صفحات سایت و برنامه میخواهند بهراحتی پیدا کنند و کار خود را بهآسانی انجام دهند.
- تمرکز بر تجربۀ کاربری: آنها نحوۀ تعامل کاربران با رابط را در نظر میگیرند. طراح رابط کاربری دکمهها، منوها و سایر عناصر را بهصورت استراتژیک طراحی میکند.
رابط کاربری (UI) چیست؟
رابط کاربری که به آن User Interface یا به اختصار UI گفته میشود، درواقع جنبۀ ظاهری و بصری سیستم است که کاربران با آن تعامل دارند. در ادامۀ این مقاله، اجزای آن را بررسی میکنیم:
- نقطۀ تعامل: فضایی است که شما و دستگاه در آن با هم تعامل میکنید. این فضا میتواند دکمههای فیزیکی روی مایکروویو یا صفحۀ لمسی گوشیتان باشد.
- عناصر بصری: این بخش شامل تمام چیزهایی است که روی صفحه میبینید مانند دکمهها، منوها، آیکونها و متن.
- صدا و حسگرهای لمسی: رابط کاربری همچنین میتواند شامل صداها و حتی حسگرهای لمسی (مانند لرزش گوشی) باشد. هر روشی که از طریق آن از دستگاه اطلاعات دریافت کرده و دستگاه را کنترل میکنید، رابط کاربری محسوب میشود.
انواع مختلفی از رابطهای کاربری وجود دارد، اما رایجترین آنها رابط کاربری گرافیکی (GUI) است که از عناصر بصری مانند آیکونها و دکمهها استفاده میکند. نمونههای دیگر شامل رابطهای کاربری کنترل صدا (VUI) مانند سیری و رابطهای کاربری مبتنی بر حرکت است.
رابط کاربری سایت
هر کسبوکار معتبری یک سایت دارد که مخاطبان باید برای ارتباط با این کسبوکار به صفحۀ سایت آن وارد شوند. رابط کاربری یک سایت باید از لحاظ چیدمان ظاهری واضح و خلوت باشد تا کاربر را سردرگم نکند. همچنین، تمام عناصر مانند منوها، دکمهها، متن، تصاویر، ویدئوها و… باید بهصورت حرفهای و جذاب طراحی شوند تا کاربر بهراحتی با آنها ارتباط برقرار کند. زیبایی ظاهری یک سایت میتواند نقش مهمی در جذب کاربران داشته باشد.
رابط کاربری موبایل
UI موبایل برای کار با گوشیهای هوشمند و تبلتها طراحی شده است. این رابط، نحوۀ تعامل شما با برنامهها و سایتهای روی موبایل را تعریف میکند. در ادامه به نکاتی دربارۀ رابط کاربری موبایل اشاره میکنیم:
- صفحۀ لمسی موبایل: برخلاف کامپیوتر که با ماوس و کیبورد کار میکند، رابطهای کاربری موبایل براساس صفحۀ لمسی ساخته شدهاند. دکمهها، آیکونها و نوشتهها باید بزرگتر و با فاصلۀ بیشتری از هم قرار بگیرند تا کاربر بهراحتی روی آنها ضربه بزند.
- چیدمان سادهتر: صفحۀ نمایش گوشیهای موبایل بسیار کوچکتر از مانیتور کامپیوتر است؛ بنابراین قراردادن اطلاعات زیاد در آن باعث سردرگمی کاربر میشود. رابطهای کاربری موبایل اولویت را روی چیدمان خلوت و مرتب میگذارند.
- اولویتبندی محتوا: فضای محدود صفحهنمایش موبایل باعث میشود که نمایش مهمترین اطلاعات در اولویت قرار بگیرد. رابطهای کاربری موبایل به اولویتبندی محتوا اهمیت میدهند و موارد ضروری برای کاربر را در ابتدا نمایش میدهند.
- افزایش سرعت بارگذاری: رابط کاربری موبایل برای سرعت بهینهسازی شدهاند و بر طراحیهای ساده تمرکز میکنند.
رابط کاربری اپلیکیشنها و نرمافزارها
رابط کاربری نرمافزارها درواقع همان محیط دیجیتالی است که برای استفاده از برنامه در آن تعامل میکنید. این رابط، حکم فضای کاری شما را درون برنامه دارد و به شما اجازه میدهد تا دستورهای خود را وارد کنید و نتایج را ببینید. عناصر بصری نرمافزارها باید واضح، هماهنگ و از نظر بصری جذاب طراحی شوند تا کاربران را جذب کنند.
همچنین، روشهای ورودی نرمافزارها به شما امکان میدهد که به برنامه بگویید چه کاری از او میخواهید. روشهای رایج ورودی شامل کلیککردن روی دکمهها، تایپکردن متن، استفاده از منوها و دستورهای صوتی است.
طراحی UI شامل چه بخشهایی است؟
طراحی UI از دو بخش اصلی تشکیل شده است: عناصر بصری و طراحی تعامل. در ادامه به معرفی این دو بخش میپردازیم.
عناصر بصری
- چیدمان: این بخش به نحوۀ قرارگیری تمام عناصر روی صفحه اشاره دارد. در طراحی چیدمان به نکاتی مانند فضای خالی (فضای بدون محتوا)، سلسلهمراتب (آنچه کاربران در ابتدا میبینند) و نزدیکی (گروهبندی عناصر مرتبط به هم) توجه میشود.
- طراحی بصری: این بخش شامل ظاهر کلی رابط کاربری است؛ مانند رنگ، تایپوگرافی (فونتها)، آیکونها و تصاویر. طراحی بصری باید از نظر زیباییشناسی دلپذیر باشد.
- برندسازی: طراحی UI باید هویت بصری محصول یا شرکت را منعکس کند. این هدف از طریق استفادۀ مداوم از رنگها، فونتها و لوگوها به دست میآید.
طراحی تعامل
- مسیرهای کاربری: این بخش به مسیرهای مختلفی اشاره دارد که یک کاربر میتواند برای تکمیل یک کار در رابط کاربری طی کند. طراحان رابط کاربری این مسیرهای احتمالی کاربر را در نظر میگیرند و رابط را بهصورت ساده و کارآمد طراحی میکنند.
- ورودی کاربر: این بخش به نحوۀ تعامل کاربران با UI مانند کلیککردن روی دکمهها، تایپکردن متن، انتخاب گزینهها و استفاده از حرکات لمسی روی صفحهنمایش اشاره دارد.
رابط کاربری در مقابل تجربۀ کاربری
UI و UX دو اصطلاح به هم مرتبط در دنیای محصولات دیجیتال هستند، اما تفاوتهایی با هم دارند. رابط کاربری به جنبۀ ظاهری و بصری یک سیستم اشاره دارد که کاربران با آن تعامل میکنند. طراحی رابط کاربری، جذابیت بصری را با کارایی ترکیب میکند تا یک تجربۀ کاربرپسند و لذتبخش ایجاد کند. این طراحی، نحوۀ تعامل کاربران با رابط کاربری را در نظر میگیرد و اطمینان حاصل میکند که همهچیز بهطور یکپارچه کار میکند.
احساس کاربران در هنگام استفاده از محصول را تجربۀ کاربری میگویند. برای مثال، کل فرایند استفاده از یک محصول فیزیکی را درنظر بگیرید؛ از بازکردن بستهبندی تا استفاده و نگهداریکردن از آن.
درواقع، میتوان گفت UI بخشی از UX است. یک رابط کاربری خوب به تجربۀ کاربری مثبت کمک میکند.
مهمترین عناصر در رابط کاربری چیست؟
در ادامۀ این مطلب دربارۀ مهمترین عناصر رابط کاربری صحبت میکنیم که عبارتاند از:
- قابلیت استفاده: یک رابط کاربری باید قابل استفاده باشد؛ یعنی کاربران باید بتوانند بهسرعت و بهراحتی آنچه را نیاز دارند پیدا کنند و کارهای خود را انجام دهند.
- سلسلهمراتب بصری: رابطهای کاربری مؤثر، چشمان کاربر را بهسمت مهمترین اطلاعات هدایت میکنند. این موضوع با استفاده از عناصری مانند اندازه، رنگ و کنتراست برای اولویتبندی محتوا به دست میآید.
- بازخورد: رابط کاربری باید با بازخورد فوری به اقدامات کاربر پاسخ دهد. این بازخورد میتواند شامل نشانههای بصری مانند تغییر در دکمهها یا آیکونها، صداها یا پیامهای روی صفحه باشد. کاربران باید احساس کنترل داشته باشند و در حین تعامل متوجه اتفاقات شوند.
- قابلیت دسترسی: یک رابط کاربری خوب باید برای همه، ازجمله افراد دارای معلولیت، قابل دسترسی باشد. این به معنای استفاده از زبان واضح، ارائۀ متن جایگزین برای تصاویر و… است.
برخی از بهترین ابزارهای طراحی رابط کاربری چه هستند؟
انتخاب بهترین ابزار طراحی رابط کاربری به نیازها و علاقهمندی شما بستگی دارد. اما در ادامه به برخی گزینههای محبوب که بهطور گسترده توسط متخصصان استفاده میشود، اشاره شده است:
- فیگما (Figma): فیگما یک ابزار قدرتمند تحت وب است که به طراحی مشترک، نمونهسازی و تحویل پروژه کمک میکند. این نرمافزار از UI آسان، پلاگینها و ویژگیهای قدرتمند کنترل نسخه برخوردار است.
- ادوبی ایکسدی (Adobe XD): این نرمافزار مجموعۀ کاملی از ابزارها را برای طراحی رابط کاربری، نمونهسازی و انیمیشن ارائه میدهد.
- اسکچ (Sketch): اسکچ انتخابی محبوب برای کاربران مک است که در ویرایش گرافیک و طراحی رابط کاربری بهخوبی عمل میکند. این نرمافزار رابط کاربری سادهای دارد و روی قابلیتهای اصلی طراحی رابط کاربری تمرکز دارد. اسکچ، ویژگیهای نمونهسازی را مانند فیگما یا ایکسدی ارائه نمیدهد، اما با ابزارهای نمونهسازی بهخوبی ادغام میشود.
- اینویژن (InVision): اینویژن ابزاری برای نمونهسازی است که به شما امکان میدهد تا نمونههای اولیۀ تعاملی با انیمیشنها و جریانهای کاربری ایجاد کنید. این نرمافزار با ابزارهای طراحی مانند فیگما و اسکچ ادغام میشود.
- مارول (Marvel): مارول ابزاری برای نمونهسازی است که رابط کاربری سادهای دارد. این ابزار روی ایجاد نمونههای اولیۀ قابل کلیک برای تست کاربر و دریافت بازخورد طراحی تمرکز دارد.
- وبفلو (Webflow): وبفلو ابزاری برای طراحی سایت است که به شما اجازه میدهد سایتها را طراحی کنید.
رابط کاربری واکنشگرا چیست؟
رابط کاربری واکنشگرا (Responsive UI) نوعی طراحی رابط کاربری است که بهطور خودکار با توجه به اندازه و وضوح صفحهنمایش دستگاهی که روی آن نمایش داده میشود، تنظیم میشود.
تصور کنید که یک سایت در کامپیوتر شما بهخوبی دیده میشود، اما وقتی سعی میکنید با گوشی خود این سایت را تماشا کنید، عناصر سایت شما کوچک و بههمریخته نشان داده میشوند.
رابط کاربری واکنشگرا این مشکل را با تنظیم خودکار چیدمان و عناصر براساس اندازۀ صفحهنمایش حل میکند.
الگوهای طراحی UI
الگوهای طراحی UI راهحلهایی ازپیشطراحیشده برای مشکلات رایج رابط کاربری هستند. این الگوها بهعنوان بلوکهای سازندهای عمل میکنند که طراحان رابط کاربری میتوانند از آنها برای ایجاد رابطهای کاربری کارآمد و جذاب استفاده کنند.
تأثیر بهبود رابط کاربری سایت در سئو
بهبود UI سایت میتواند از طریق راههای مختلف، بر بهینهسازی موتور جستوجو (SEO) سایت شما تأثیر مثبتی داشته باشد. در ادامه این روشها را بررسی میکنیم:
- مدتزمان توقف کاربر در صفحه: یک رابط کاربری مناسب، کاربران را تشویق میکند تا مدت بیشتری در سایت شما باقی بمانند. مدتزمان توقف در یک صفحه به موتورهای جستوجو این سیگنال را میدهد که محتوای شما جذاب و مرتبط است.
- کاهش نرخ پرش: نرخ پرش به درصد بازدیدکنندگانی اشاره دارد که پس از مشاهدۀ صفحهای از سایت شما، آن را بهسرعت ترک میکنند. یک رابط کاربری پیچیده میتواند به نرخ پرش بالا منجر شود، اما رابط کاربری جذاب میتواند کاربران را ترغیب کند تا از بخشهای بیشتری از سایت شما بازدید کنند.
- نرخ کلیک: یک رابط کاربری ساده در سایت میتواند به نرخ کلیک بالاتر منجر شود و تأثیر مثبتی بر سئو داشته باشد.
- تجربۀ کاربری مثبت: تجربۀ کاربری مثبت میتواند به اشتراکگذاری محتوای شما در شبکههای اجتماعی یا توصیۀ سایت شما به دیگران منجر شود. این موضوع میتواند بکلینکهایی را ایجاد کند که عامل مهمی در رتبهبندی سئو به شمار میرود.
جمعبندی
رابط کاربری عنصری حیاتی در دنیای دیجیتال امروزی است. یک رابط کاربری خوب میتواند تجربۀ کاربری لذتبخشی را برای کاربران رقم بزند و به موفقیت کسبوکارها کمک کند. طراحان رابط کاربری باید با درنظرگرفتن نیازها و خواستههای کاربران، رابطهای کاربری بصری جذاب و کاربرپسندی را طراحی کنند.
سؤالات متداول
طراحی رابط کاربری چیست و چرا اهمیت دارد؟
طراحی رابط کاربری به فرایند برنامهریزی، خلق و پیادهسازی عناصر بصری و ویژگیهای تعاملی گفته میشود که کاربران هنگام تعامل با یک محصول با آنها مواجه میشوند.
رابط کاربری (UI) چیست؟
رابط کاربری که به آن User Interface یا UI گفته میشود، درواقع جنبۀ ظاهری و بصری یک سیستم است که کاربران با آن تعامل دارند.
طراحی UI شامل چه بخشهایی است؟
طراحی رابط کاربری (UI) از دو بخش اصلی تشکیل شده است: عناصر بصری و طراحی تعامل.
تفاوت رابط کاربری (UI) و تجربۀ کاربری (UX) چیست؟
رابط کاربری که به آن User Interface یا UI گفته میشود، جنبۀ ظاهری و بصری یک سیستم است که کاربران با آن تعامل دارند. همچنین احساس کاربران در هنگام استفاده از محصول را تجربۀ کاربری میگویند. درواقع میتوان گفت رابط کاربری (UI) بخشی از تجربۀ کاربری (UX) است. یک رابط کاربری خوب به تجربۀ کاربری مثبت کمک میکند.
