تابهحال شده بهجای خواندن یک پست بلاگ، ترجیح دهید یک ویدئو تماشا کنید؟ یا حتی در عوض جستوجو در نوار گوگل به یوتیوب سر زده و محتوای موردنظر خود را آنجا جستوجو کنید؟ درحقیقت وِلاگ از همینجا خلق شد! برای پوششدادن همان موضوعات بلاگها، اما نه با متن، بلکه با استفاده از ویدئو. مثلاً برای توضیح اینکه چطور حساب کاربری توییتر را وریفای کنیم، احتمالاً باید حدود ۵۰۰ کلمه توضیح بنویسیم تا منظورمان را دقیق برسانیم، اما آموزش آن از طریق ویدئو شاید حتی یک دقیقه هم زمان نبرد.
در این مطلب قصد داریم به سؤالاتی همچون «معنی ولاگ چیست؟» (معنی vlog چیست؟)، «ولاگ چیه؟» و «ولاگ یعنی چی؟» پاسخ دهیم.
ولاگ چیست؟
در پاسخ به این سؤال که ولاگ چیست میتوانیم بگوییم که ولاگ به انگلیسی، واژۀ مختصر ویدئو بلاگ (Video Blog) است که تحت عنوان یک بلاگ کوتاه شناخته میشود. به بیان دیگر، در ولاگ ویدئو بهعنوان محتوای اولیه استفاده خواهد شد.
ولاگر کیست؟
به فردی که به نوشتن بلاگ میپردازد بِلاگر گفته میشود؛ پس به فردی که به تهیۀ ویدئو برای ولاگ مشغول است وِلاگر میگوییم.
به بیان دیگر، ولاگر (Vlogger) کسی است که ویدئو بلاگ میسازد.
ولاگر میتواند مادربزرگ ما یا رئیس یک شرکت بزرگ باشد؛ تفاوتی ندارد. درحقیقت هرکسی که بتواند ویدئویی تهیه کند و در بستر «ویدئو به درخواست» یا همانVOD ها آن را منتشر کند، میتواند ولاگر بشود. ناگفته نماند که این نوع محتوا متشکل از یک ویدئو است که ما از خودمان تهیه کرده و در آن از موضوع خاصی صحبت کردهایم؛ مثلاً به بررسی لوازم آرایشی مختلف پرداخته، لپتاپ جدیدی را که خریدهایم آنباکسینگ کرده یا از فعالیتهای یک روزمان گزارش تهیه میکنیم.
تفاوت محتوای ویدئویی با ولاگ چیست؟
به طیف گستردهای از ویدئوها میتوانیم برچسب ولاگ بزنیم، ازجمله:
- ویدئوهای آموزشی؛
- ویدئوهای بررسی و ریویو؛
- ویدئوهای استنداپکمدی.
بعضی از ولاگرها از این نوع محتوا برای بهاشتراکگذاشتن دستساختهها یا دستاوردهای شخصیشان استفاده میکنند؛ برای مثال، قطعهای که با گیتار نواختهاند یا مراحل ساخت یک مبل چوبی را از طریق ویدئو با مخاطبانشان به اشتراک میگذارند.
ولاگ از این لحاظ منحصربهفرد است که تولیدکنندۀ آن درمورد زندگی خودش، ایدههایش، علاقهمندیهایش و افکار و نظریاتش ویدئو تولید میکند و از همه مهمتر اینکه خودش صاحب ایده و کارگردان آن است.
اگر شک دارید ویدئویی که تولید میکنید ولاگ محسوب میشود یا نه، این چند سؤال را از خودتان بپرسید:
- آیا این ویدئو بدون کمک یک تیم فیلمبرداری، توسط خودم ضبط میشود؟
- آیا من در این ویدئو درخصوص افکار یا تجربیات شخصیام حرف میزنم؟
- آیا من در این ویدئو تلاش میکنم ارتباطی شخصی با مخاطبانم برقرار کنم؟
- آیا من در این ویدئو با دوربین طوری صحبت میکنم که انگار در حال حرفزدن با یک آدم هستم؟
اگر پاسختان به بیشتر این سؤالات مثبت بود، به احتمال زیاد شما در حال خلق یک ولاگ هستید! اما تفاوت ولاگ با بلاگ چیست؟ در ادامه به توضیح مفصل آن خواهیم پرداخت.
تفاوت بلاگ (Blog) با ولاگ (Vlog) چیست؟
- بلاگ: محتوایی برپایۀ متن است که مواد اولیۀ ساخت آن، کلمات هستند؛ مثلاً همین مطلبی که در حال خواندن آن هستید، یک بلاگپست محسوب میشود.
- ولاگ: محتوایی است که برای ساخت آن از ویدئو استفاده میشود. به عبارت دیگر، ولاگ همان بلاگ است که همه یا بخش اعظمی از محتوای آن در فرمت ویدئو تهیه شده؛ مثلاً ویدئوی طرز تهیۀ ماکارونی در اینستاگرام، ولاگ به شمار میآید.
نمودارهایی که در تصویر زیر مشاهده میکنید از گوگلترند استخراج شده و محبوبیت دو مفهوم بلاگ و ولاگ را در طول زمان نشان میدهند. همانطور که در نمودارهای پایین مشاهده میکنید، مفهوم ولاگ تقریباً محبوبترین روزهای خود را پشتسر میگذارد و از طرفی مشخص است که هنوز این مفهوم تازه است. ضمن اینکه چون بهتازگی رشد کرده است، بنابراین احتمالاً مدتها محبوب باقی بماند.
چه ایدههایی را برای ساخت ولاگ باید به کار ببریم؟
هم بلاگ و هم ولاگ میتوانند بیانگر افکار، ایدهها یا تجربیات فرد بوده و به موضوعی یکسان بپردازند. درحقیقت همانطور که پیشتر گفتیم، تفاوت ولاگ با بلاگ صرفاً در ساختار آنهاست؛ بنابراین هدف اصلی ولاگ هم مانند بلاگ، برقراری ارتباط یک شخص با مخاطبانش است.
چند نمونه از ویژگیهای این نوع محتواها را فرداد جهانبخش بهخوبی توضیح داده و من هم با کمی دخل و تصرف برای شما بازنویسی کردم که قضیه بهتر برایتان جا بیفتد:
حرفهایی که در ولاگ/بلاگ گفته میشود، معمولاً غیررسمی است. منظور از غیررسمیبودن، غیرمعتبربودن نیست؛ منظور این است که یک نوشتۀ بلاگ در مقایسه با یک مقالۀ علمی لحن غیررسمیتر و صمیمیتری دارد و میتواند دربارۀ چیزهایی بگوید که شاید در فضای مقالۀ علمی نگنجد. با همین نسبت، یک ولاگ میتواند دربارۀ چیزهایی باشد که یک برنامۀ تلویزیونی هیچوقت جایگاهی برای آن نداشته است.
ممکن است حوزههایی که یک ولاگر/بلاگر دربارۀ آنها محتوا تولید میکند، بیش از حد گسترده بوده و با موضوعهای دیگری که قبلاً در آنها تولید محتوا کرده است، ربطی نداشته باشد. برای همین هم دستتان در انتخاب موضوع برای تولید ولاگ باز است. در فضای ولاگ/بلاگ تعامل تولیدکنندههای محتوا با بینندهها/خوانندهها بهراحتی انجام میشود. سیستم نظردهی یکی از بنیانهای اصلی این نوع محتواست.
بهطور کلی، برای تولید این جنس محتوا یک قانون وجود دارد و آن هم این است که هیچ قانونی وجود ندارد! یک سنگِ تراشنخورده داریم بهعلاوۀ میخ و چکش! هر کاری بخواهیم میتوانیم روی سنگ انجام بدهیم. برای همین میتوانیم ولاگی منحصربهفرد بسازیم که فقط متعلق به خودمان است. یکی از جاذبههای این حوزه مخاطبان آن هستند. مخاطبهای ولاگ/بلاگ انسانهایی هستند که شاید بهسختی بتوانیم در شبکههای اجتماعی یا خیابان پیدایشان کنیم؛ بنابراین بدون فوت وقت، ایدههایی را که در ذهن دارید به ولاگ تبدیل کنید.
انواع ولاگ
انواع مختلفی از ولاگ وجود دارد که در ادامه به ۸ نوع معروف آن میپردازیم:
۱) سفر
ولاگر در این نوع ولاگ، فیلمی از سفرهایش را با دنبالکنندههای خود به اشتراک میگذارد. این نوع ولاگ میتواند شامل مونتاژهای ساده از مکانهای زیبا، صحبت درمورد حقایق و مکانهای تاریخی یا توصیه برای بازدید مکانهای دیدنی در کشور یا منطقهای خاص باشد.
مثال:
۲) طبیعت
ولاگهای باغبانی یا طبیعت عمدتاً دربارۀ فضای سبز است و ولاگرها علف، خاک و گلها را نشان داده و نکات و ترفندهای کلی را به مخاطب ارائه میدهند.
مثال:
۳) خانوادگی
ولاگرها در این نوع محتوا ویدئوهای شخصیتر را انتشار میدهند که زندگی خانوادگی و فردی خود را در آن به تصویر میکشند.
مثال:
۴) روزانه
یک ولاگ روزانه مانند پنجرهای به زندگی ولاگر است که مانند خاطرات ویدئویی ثبت و منتشر میشود. درحقیقت در این نوع محتوا، آنها درمورد هر چیزی که در آن روز خاص تجربه کردند یا در ذهنشان بود صحبت میکنند.
مثال:
۵) موسیقی
هر چیزی که به موسیقی مربوط شده و در قالب ولاگ تهیه شود زیرمجموعۀ این نوع محتوا خواهد بود. یک انتخاب محبوب در بین ولاگرها ساختن ولاگهایی است که در آن موسیقیهای هنرمندان موردعلاقۀ خود را پوشش داده یا هنر نوازندگی را آموزش میدهند.
مثال:
https://www.aparat.com/v/BXDAN
۶) آرایشی و زیبایی
یک ولاگ زیبایی یا آرایشی جایی است که تهیهکننده نکات زیبایی خود را با مخاطبان خود به اشتراک میگذارد. این نوع محتوا شامل خرید برندهای آرایشی و بهداشتی، نحوۀ استفاده از آنها یا آموزش یک مدل خاص است.
۷) تکنولوژی
هر چیزی که مربوط به تکنولوژی باشد در این نوع ولاگ جای میگیرد. ولاگرها میتوانند آخرین تکنولوژیها را معرفی و بررسی کنند. گاهی جعبهگشاییهای ابزارهای جدید نیز در این قالب به بازدیدکنندگان ارائه میشود.
۸) تناسب اندام و بهداشت
ولاگهای تناسب اندام و سلامت روی بدن و سلامت کلی شما تمرکز کرده و معمولاً توسط مربیان شخصی تهیه و تولید میشوند. درحقیقت در این نوع، ولاگرها تمرینات خود را نشان داده یا درمورد چگونگی رشد عضلات، کاهش وزن و روش صحیح انجام برنامههای ورزشی صحبت میکنند.
چگونه ولاگ بسازیم؟ مراحل ساخت
به گفتۀ Dr Andrew Stapleton، تهیۀ ولاگ یک سواری سرگرمکننده است که در طول آن، فرصتهای بسیاری برای یادگیری خواهید داشت.
تهیۀ ولاگ بسته به فعالیت موردنظر انجامدهندۀ آن به اقدامات متنوعی تقسیم میشود که ما در ادامه به ۵ اقدام کلی آن اشاره میکنیم:
- برنامهریزی کنید: ابتداییترین اقدام آن است که نوع ولاگ خود را با توجه به نیاز بازار و علاقۀ خودتان انتخاب کرده و رقیبان خود را بررسی کنید. درحقیقت در این مرحله نحوۀ تهیۀ ولاگ روی کاغذ آورده شده و برای آیندۀ آن برنامهریزی میشود.
- ابزار خود را تهیه کنید: حال براساس سبک و نوع محتوای خود، ابزار مورد نیاز برای فیلمبرداری را مشخص کنید؛ با چه وسیلهای میخواهید فیلمبرداری انجام دهید؟ آیا به سهپایه و میکروفون نیازی دارید؟ فیلمبرداری در چه محیطی ضبط خواهد شد؟
- ویدئوی خود را ضبط کنید: زمان ضبط باید به شرایط محیط پیرامون دقت داشته و فضای بصری جذابی را تهیه کنید. شما با تولید این محتواهای بصری، کمکم روش خود را پیدا کرده و مخاطبان بیشتری پیدا خواهید کرد؛ بنابراین کمالگرایی را کنار گذاشته و ضبط را شروع کنید.
- ویرایش را انجام دهید: در این مرحله سعی کنید محتوای خود را کوتاه و جذاب نگه داشته و از دیگر جزئیات آن بکاهید. شما میتوانید از موسیقی و تصاویر دیگر نیز در ویرایش ولاگ خود استفاده کنید. همچنین باید از استانداردهای بهینهسازی ویدئوی خود در پلتفرم موردنظرتان اطمینان حاصل کرده و به نکات آن دقت کنید.
- ولاگ خود را با دیگران به اشتراک بگذارید: حال وقت آن است که ولاگ خود را در پلتفرم موردنظرتان منتشر کرده و آن را در شبکههای اجتماعی تبلیغ کنید. برای تبلیغ ویدئوهایتان نیازی به پرداخت هزینه ندارید، کافی است آن را با دوستان و آشنایان خود به اشتراک گذاشته و با نظارت بر عملکرد خود، ویدئوهای بعدی را بهبود دهید تا به مخاطبان موردنظرتان دست یابید.
ولاگرها در چه پلتفرمهایی فعالیت میکنند؟
ولاگرها را در پلتفرمهایی که مخصوص ویدئو هستند، مانند یوتیوب و آپارات، در شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام، یا در سایت شخصی ولاگرها میتوانیم پیدا کنیم. به بیان ساده، در هر پلتفرمی که از محتوای ویدئویی پشتیبانی کند میتوانید ولاگرها را بیابید.
در ایران، به علت فیلتربودن یوتیوب، پلتفرمهای دیگری مانند آپارات جای آن را گرفتهاند. علاوهبراین، اینستاگرام هم با داشتن قابلیت ارسال ویدئوی کوتاه یا طولانی به کمک IGTV، در رشد ولاگرهای ایرانی نقش مهمی ایفا کرده است.
نتیجهگیری
پس متوجه شدیم که ولاگ ترکیبی از ویدئو و بلاگ است که بهصورت شخصی تهیه میکنیم. همچنین، ولاگر در ویدئویی که میسازد از زبان خودش صحبت کرده و از دید خودش به یک مسئله نگاه میکند. همانطور که بلاگ میتواند درمورد هر چیزی باشد، ولاگ هم میتواند درمورد هر موضوعی باشد.
درنتیجه اگر میخواهیم پیامی را به مخاطبانمان برسانیم یا ایدهای را با آنها به اشتراک بگذاریم، ولی با نوشتن و محتوای متنی میانۀ خوبی نداریم، ولاگ بهترین گزینۀ برای ماست!
اگر قرار باشد یک ولاگ درست کنید، ترجیح میدهید در چه حوزهای وارد شوید؟