با تکنیک بیونیک (Bionic reading) سریع‌تر و متمرکزتر بخوانید!

می‌توانید هزار‌ویک تکنیک برای تندخوانی بلد باشید: خاموش‌خوانی، کلمه‌خوانی، پیداکردن اعداد در متن یا خط‌بری؛ اما تا وقتی که فونت متن درست نباشد و تمرکز نداشته باشید، هیچ‌کدام ‌از آن‌ها به کارتان نمی‌آیند. افرادی که اختلال بیش‌فعالی (ADHD) دارند یا دچار خوانش‌پریشی (Dyslexia) هستند، این حرف را کاملاً درک می‌کنند.

حال، دولوپری سوئیسی به نام Reato Casaut روشی را ابداع کرده است که سرعت خواندن را افزایش می‌دهد و درعین‌حال کمک می‌کند که بتوانیم تمرکز کنیم. روش مطالعۀ بیونیک (Bionic Reading) چیزی است که می‌خواهیم در این مطلب از وی‌پدیا دربارۀ آن توضیح دهیم. از علت تأثیرگذاری این تکنیک و همچنین اهمیت استفاده از آن در بازاریابی محتوایی هم صحبت خواهیم کرد.

روش مطالعۀ بیونیک چیست؟

در روش بیونیک، حروف کلیدی کلمات، به‌صورت بلد و کمی‌ پررنگ‌تر از بقیه تایپ می‌شوند. این تکنیک براساس نیاز افراد، انعطاف‌پذیر عمل می‌کند؛ یعنی به ما اجازه می‌دهد که تعیین کنیم چند حرف از هر کلمه بلد باشد و متن را با توجه به ترجیحات و میزان بازدهی خود سفارشی‌سازی کنیم.

با این روش، مطالعۀ متون راحت‌تر و سریع‌تر خواهد بود، تمرکزِ بیشتر و حواس‌پرتی کمتری ایجاد خواهد شد، در زمان صرفه‌جویی می‌شود و سرعت یادگیری و تقویت مهارت‌ها افزایش می‌یابد.

با این حساب، می‌توان گفت که بیونیک، روش مصرف محتوا و متناسب با آن تولید محتوا را تغییر خواهد داد. کسب‌وکارها با قراردادن این قابلیت در دستگاه‌های هوشمند، اپلیکیشن‌ها و سایت‌ها تجربۀ کاربری بهتری برای مخاطبان خود رقم می‌زنند. حتی می‌توانند بازار جدیدی از مشتریان بالقوه را جذب کنند؛ مشتریانی که به دلیل نداشتن تمرکز، از شرکت در فرایندهایی که به خواندن نیاز دارند دوری می‌کنند.

دولوپرهای آیفون، همین‌الان استفاده از این قابلیت را با برخی اپلیکیشن‌ها‌ در گوشی‌های خود گنجانده‌اند و این کار اهمیت بسیار زیاد آن را نشان می‌دهد.

چرا این روش در سرعت و تمرکز تأثیر می‌گذارد؟

بهتر است ابتدا از بررسی عادت‌های معمول افراد در هنگام مطالعه شروع کنیم. هریک از ما به روشی کتاب می‌خوانیم: بلندخوانی، خاموش‌خوانی یا زیر لب‌خوانی.

برای تندخوانی همیشه خاموش‌خوانی پیشنهاد می‌شود؛ چون دیگر زمانی را صرف تلفظ کلمات نمی‌کنیم و چشم به‌سرعت کلمات را اسکن می‌کند. هرچند، علی صلح‌جو در کتاب اصول شکسته‌نویسی می‌نویسد در این حالت هم تارهای صوتی به‌صورت نامحسوس مرتعش می‌شوند.

حال، محققان به این نتیجه رسیده‌اند که سرعت پردازش مغز به‌مراتب بیشتر از سرعت چشم است و باید از این قابلیت استفاده کرد. وقتی چشم‌ها روی کلمات حرکت می‌کنند، ذهن سرگردان است؛ به‌ همین دلیل است که گاهی متنی را تا آخر می‌خوانیم و می‌بینیم متوجه نشده‌ایم یا به‌اصطلاح حواسمان نبوده است. اختلال خوانش‌پریشی هم از همین موضوع نشئت می‌گیرد.

وقتی بخشی از یک کلمه را بلد می‌کنیم، ذهن و مغز ناخوآگاه درگیرِ لحظه می‌شوند. چشم، حروف پررنگ را می‌بیند و خود مغز به‌سرعت (براساس دانسته‌های قبلی) کلمه را کامل می‌کند؛ بدون اینکه به مکث چشم برای خواندن بقیۀ حروف آن کلمه نیاز داشته باشد.

درواقع، در روش مطالعۀ بیونیک، مغز انسان به‌عنوان پدیده‌ای طبیعی با ابزاری از تکنولوژی (برای تغییر فونت) همکاری می‌کند. ریشۀ کلمۀ بیونیک هم از همین فلسفه می‌آید. بیونیک (Bionic)، از ترکیب دو واژۀ Bios به‌معنای «زندگی» و Technology ساخته‌ شده است.

چگونه می‌توان متون را بیونیک کرد؟

ابزارهای مختلفی برای اجرای بیونیک وجود دارد که در ادامه برخی از آن‌ها را معرفی می‌کنیم. باید اضافه کنیم که در حال حاضر هیچ‌کدام از آن‌ها قابلیت تغییر متون فارسی را ندارند.

• افزونۀ بیونیک در گوگل‌کروم کار ما را راحت می‌کند. بعد از نصب، وقتی می‌خواهیم نوشته‌های صفحه‌ای را با این سبک ببینیم، کافی است در آن صفحه قرار بگیریم و روی پلاگین‌ کلیک کنیم. متن موجود در آن، در صفحه‌ای جداگانه با همین سبک به ما نمایش داده می‌شود. در این افزونه، امکان تغییر اندازۀ فونت‌ها و همچنین تنظیم تعداد حروف پررنگ هر کلمه هم وجود دارد.
• برنامه‌نویسان برای این‌ کار RapidAPI را ایجاد کرده‌اند. با استفاده از این API، دولوپرها می‌توانند فونت برنامه‌ها و نرم‌افزارهای خود را به روش بیونیک تغییر دهند.
• سایت Bionic-Reading هم این کار را انجام می‌دهد. اگر آدرس URL صفحۀ موردنظر خود را در آن درج کنیم، فونت نوشته‌های آن را تبدیل می‌کند. همچنین می‌توانیم فایل‌های خود را با فرمت‌های TXT ،RTF ،RTFD، EPUB و DOCX در آن بارگذاری کنیم و تبدیل‌شدۀ آن‌ها را تحویل بگیریم.
• ابزار آنلاین Not-Br.Neocities، به‌صورت محدودتر در این زمینه می‌تواند کمک کند. برای استفاده از آن باید نوشتۀ خود را در آن درج کنیم و بعد تبدیل را انجام دهیم.
• کاربران گوشی‌های آیفون می‌توانند برای تغییر فونت نوشته‌ها از اپلیکیشن‌های Reader 5 یا Lira استفاده کنند.
• اپل برای لپ‌تاپ‌های مک، برنامۀ Mac Fiery Feeds را طراحی‌کرده‌ است و با استفاده از آن افراد می‌توانند خبرهای RSS را با این سبک مطالعه کنند.

آیا روش بیونیک واقعاً کار می‌کند؟

به شبکه‌های اجتماعی بیونیک که سر می‌زنیم، افراد زیادی را می‌بینیم که این روش را مؤثر دانسته‌اند. تعدادی از آن‌ها کاربرانی هستند که به ‌دلیل اختلال ADHD و Dyslexia نمی‌توانسته‌اند لذت مطالعه را آن‌طور که باید، بچشند. اما ذهن و عادات افراد با هم متفاوت است و کسانی هم هستند که از بی‌تأثیربودن آن صحبت کرده‌اند. هرکدام از ما باید آن را برای مدتی تست کنیم و ببینم آیا در میان ابزارهای ذهنی‌مان می‌گنجد یا نه؟

در زبان فارسی اوضاع کمی‌پیچیده‌تر می‌شود. چون حروف فارسی برخلاف انگلیسی به هم چسبیده هستند، عده‌ای روش بیونیک را ناکارآمد می‌دانند و معتقدند سخت‌خوانی ایجاد می‌کند. با‌این‌حال، این نکته را هم باید در نظر بگیریم که مغز ما نگارش فارسی را بلد است و کلمات آن را با وجود به‌هم‌چسبیده‌بودن حروف به خاطر دارد. پس، می‌تواند با این تکنیک هم خود را وفق دهد. همان‌طور که گفته شد، سنجش اثرگذاری بیونیک به آزمایش و جمع‌آوری داده‌ از بازخورد کاربران نیاز دارد.