آندراس آراتو؛ میم پیرمرد خندان

آندراس آراتو (András Arató)، میم پیرمردی با لبخندی غمگین، سوژۀ این روزهای توییتر، اینستاگرام و سایر شبکه‌های اجتماعی شده است. تصاویر او به بهانه‌ها و سوژه‌های مختلف در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود؛ تصاویری که اغلب دارای نوشته‌هایی است که اشارۀ مستقیم به مسائل روز جامعه دارد و از ناکامی‌ها و اتفاقاتی می‌گوید که با پیش‌بینی‌ها، امیدها و انتظارات اولیه همخوانی ندارند. این نوشته‌ها همراه با کنایه‌های جذابی است که با خلاقیت هر کاربر تغییر می‌کند.

آندراس ایستوان آراتو، مهندس برق بازنشسته، اهل کشور مجارستان است. کاربران فضای مجازی آندراس را بیشتر به خاطر تبدیل‌شدن به‌ نوعی الگوی رفتاری اینترنتی می‌شناسند. میم پیرمرد این روزهای دنیای اینترنت، به دلیل حالت کلی صورت و لبخندی که ظاهری جعلی دارد، در میان کاربران به «Hide the Pain Harold» (غمت را پنهان کن هارولد) معروف شده است.

در این مطلب از وی‌پدیا به شما می‌گوییم که این پیرمرد جذاب و خوش‌لباس مجارستانی کیست، چه می‌کند و چگونه میم پیرمرد مشهور شبکه‌های اجتماعی شده است.

میم پیرمرد؛ از مهندسی برق تا اینفلوئنسری

همۀ ما می‌توانیم در فضای مجازی به‌راحتی و به‌سرعت به میم تبدیل شویم. کافی است در یک برنامۀ تلویزیونی حضور داشته باشیم یا در صحنه‌ای از یک فیلم بازی کنیم یا حتی عکس ناجور یا خنده‌داری از ما در فضای مجازی پخش شود.

میم پیرمرد این روزهای دنیای مجازی نیز داستانی مشابه دارد. او متولد ۱۱ژوئیه۱۹۴۵ در مجارستان است. مهندس برق بازنشسته‌ای است که در سال ۱۹۶۹ از دانشگاه فناوری و اقتصاد بوداپست، دانشکدۀ مهندسی برق، فارغ‌التحصیل شده است. جالب است بدانید که او پس از بازنشستگی، به‌مدت پنج سال به‌عنوان دی‌جی در یک ایستگاه رادیویی محلی کار کرده است. دست روزگار آراتو را با لبخند خاصش و عکس‌هایی که حاصل عکاسیِ عکاس معروفی است، به چهرۀ مشهور این روزهای فضای مجازی تبدیل کرد.

هنگامی که آراتو، میم پیرمرد فضای مجازی، از سفرهایش عکس می‌گرفت و آن‌ها را در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کرد، نه‌تنها دوستانش عکس‌های او را می‌دیدند، بلکه یک عکاس حرفه‌ای نیز او را دنبال می‌کرد. آن عکاس با آراتو تماس گرفت و گفت که به دنبال یک مدل است و به او پیشنهاد عکس‌برداری داد. آراتو که به کار مدلینگ علاقه داشت، این پیشنهاد را با خوشحالی پذیرفت و خیلی زود به استودیویی در بوداپست مجارستان رفت تا سوژۀ آن عکاس شود. عکاس چند عکس گرفت که مورد پسند هردوی آن‌ها قرار گرفت.

بعد از آن، آراتو برای عکس‌برداری‌های بیشتری دعوت شد و بیش از صد عکس از او از زوایای مختلف گرفته شد. عکس پیرمرد پشت لپ‌‌تاپ که ماگ‌به‌دست به دوربین خیره شده و لبخندی تلخ به لب دارد، تنها یکی از آن عکس‌هاست. آراتو تصور می‌کرد که عکس‌هایش قرار است فقط مورد استفادۀ شرکت‌ها و سایت‌های مختلف قرار بگیرد و اصلاً انتظار گسترش این میم‌های اینترنتی را نداشت. اما ماجرا ناخواسته جور دیگری رقم خورد؛ خیلی فراتر و متفاوت از توافق‌های صورت‌گرفته میان او و عکاس پروژه.

آندراس آراتو؛ میم پیرمرد واقعی شبکه‌های اجتماعی

آراتو پس از مدتی، تصاویر خود را در گوگل جست‌وجو کرد و عکس‌هایی از خود را در جایگاه یک پزشک در صفحۀ اصلی یک بیمارستان مشاهده کرد. چند ماه بعد، او در جست‌وجوی گوگل به عکس‌های بیشتری از خودش برخورد. در یکی از این عکس‌ها روی چهره‌اش کوه راشمور (Mount Rushmore) چسبانده شده بود. این اولین جرقه‌های حضور میم پیرمرد در اینترنت بود.

بعدها مردم بارها و بارها از عکس‌های او استفاده کردند، چون تصورشان این بود که آراتو در عکس‌هایش لبخند تلخی بر لب دارد. به قول شاعر، گویی چهرۀ میم پیرمرد به زبان بی‌زبانی فریاد می‌زد:

«خندۀ تلخ من از گریه غم‌انگیزتر است/ کارم از گریه گذشته‌ست بدان می‌خندم.»

اوایل آراتو از اینکه مردم متن خنده‌دار به عکس‌هایش اضافه می‌کردند ناراضی بود و دائماً می‌گفت که واقعاً «یک آدم مضحک» نیست. ولی بعدها یادش آمد که خودش نیز در زمان تحصیلش کارهای مشابهی انجام می‌داده است؛ مانند نقاشی روی کتاب‌های شاعر مجارستانی‌، یانوس آرانی (Janos Arany)، که او را شبیه یک دزد دریایی نقاشی کرده بود. میم پیرمرد فضای مجازی، جوانی‌های آراتو را به یاد او آورد.

او می‌دانست که بستن صفحات وبی که عکس‌های او را منتشر می‌کنند کافی نخواهد بود؛ زیرا محتوای میم می‌تواند به‌زودی دوباره بازنشر شود و حتی خیلی زود ویروسی شود. بنابراین، شش سال پس از شروع این داستان، وجودِ میم پیرمرد را به‌عنوان یک واقعیت پذیرفت؛ ولی بازهم امیدوار بود که همه عکس‌های او را فراموش کنند و دیگر از آن‌ها استفاده نکنند؛ اما این اتفاق نیفتاد. در ابتدا، فقط کاربران اینترنت در ایالات‌‌متحده عکس‌های او را ارسال می‌کردند، ولی بعدها عکس‌های میم پیرمرد در اروپا و سپس در بقیۀ جهان، به‌صورت همه‌گیر منتشر شد.

حالا کافی است در کادر جست‌وجوی گوگل بنویسیم «عکس پیرمرد پشت کامپیوتر» تا انبوهی از عکس‌های مربوط به او در نتایج جست‌وجو ظاهر شود. گویی او تنها پیرمردی در سراسر جهان است که عکسی با لپ‌تاپ یا کامپیوتر دارد. آراتو حالا میم پیرمردی است که فضای مجازی و سراسر اینترنت را تسخیر کرده است. خیلی‌ها دنبال عکس خام میم پیرمرد می‌گردند تا بر رویش از امیدها، سرخوردگی‌ها و ناکامی‌هایشان بنویسند و با این کار علیه شرایط موجود جامعه اعتراض کنند و همدلی مخاطبانشان را برانگیزند.

میم پیرمرد؛ هارولدی که غمش را پنهان کرد

عکاس مشهوری که از میم پیرمرد عکاسی کرده است، عکس‌هایی در طیف وسیعی از ظواهر متفاوت در مشاغل مختلف از آراتو گرفته است. مجموع این عکس‌ها به‌شکلی است که به نظر می‌رسد در همۀ حرفه‌ها استاد و درعین‌‌حال بسیار هیجان‌زده است. درواقع، او در عکس‌هایش لباس‌هایی از مشاغل مختلف پوشیده که او را شبیه استادان همه‌فن‌حریف کرده است.

اما نام مستعار آراتو، «غمت را پنهان کن هارولد»، برای این است که لبخندهای او در عکس‌هایش شبیه زمانی است که شما با دندان‌قروچه لبخند می‌زنید؛ درست مانند وقتی که با والدین خود درگیر می‌شوید و دقیقاً در همان لحظه‌ای که شما از عصبانیت داغ کرده‌اید، کسی می‌خواهد از شما عکس شاد بگیرد.

وقتی میم‌بودن در ذاتت باشد

یک روز آراتو در صفحۀ فیس‌بوکش، عکس سیاه و سفیدی از زمان اعزام به خدمت در ارتش مجارستان در دوران جوانی‌اش منتشر کرد. این عکس نشان داد که اگر میم‌های اینترنتی در آن زمان وجود داشتند، ممکن بود آراتو خیلی زودتر به محبوبیت بین‌المللی می‌رسید؛ زیرا ویژگی‌های خاص مرتبط با چهرۀ او از قبل وجود داشته است.

آراتو در عنوان عکسی که در فیس‌بوک منتشر کرده بود، نوشت: «قبل از الگوی رفتاری… چه کسی این عکس را به یاد می‌آورد؟».

هوادارانش هم پس از انتشار این عکس، شروع به ساخت الگوهای جدیدی از میم کردند؛ آنچه در عکس‌ها به نظر می‌رسد این است که او با لبخند اجباری مشکلات خود را پوشانده است.

به‌طور مثال، نظر یکی از هواداران میم پیرمرد در زیر عکسش: «هنگامی که شما از مأموریت سه‌ساله، تنها برای دیدار با کودک دوماهۀ خود بازگشته‌اید.» یا نظر یک نفر دیگر از آن‌ها این بود: «هنگامی که دولت شما را برای ورود به ارتش مجبور می‌کند.» یکی دیگر از هوادارانش نیز در فیس‌بوک چنین نوشت: «وقتی که آغاز درد است.»

عکس خام میم لیوان به دست – آندرس اراتو (برای دانلود سایز اصلی عکس روی آن کلیک کنید.)

و در آخر…

هرآنچه بر میم پیرمرد یا آندراس آراتو گذشته است، او را به نوعی الگوی رفتاری یا زبان مشترک کاربران در فضای مجازی در سراسر جهان تبدیل کرده است که از این تصاویر برای بیان حرف‌هایشان همراه با طنز تلخ استفاده می‌کنند. بسیاری از هوادارانش در آوریل ۲۰۲۱، با ابتلای وی به بیماری کرونا نگران سلامتی آراتو شدند، اما خوشبختانه او در پایان ماه خبر سلامتی‌اش را به دوستدارانش داد و گفت بهبود یافته و هر روز بهتر می‌شود.

آندراس آراتو حالا علاوه بر میم پیرمرد، ایفلوئنسر مشهوری است که به برنامه‌های مختلفی در سراسر جهان دعوت می‌شود. او فعالیت‌هایش را در صفحۀ اینستاگرامی‌ خود با نام Hide the Pain Harold بازتاب می‌دهد.