همۀ ما احتمالاً هشفلگ فیلترنت را در توییتر دیدهایم و با توییتهایی که با این هشفلگ (Hashflag) زده شده حسابی حرص خورده و عصبی شدهایم.
در این بلاگپست ابتدا توضیح مختصری درمورد خود هشفلگ میدهیم، بعد به ریشۀ اضافهشدن هشفلگ فیلترنت در زبان فارسی اشاره میکنیم، و در آخر هم مواردی را که هشفلگ فیلترنت در آن شرایط استفاده میشود مرور میکنیم.
هشفلگ چیست؟
اگر بخواهیم هشفلگ را بهطور خلاصه تعریف کنیم باید بگوییم هشفلگْ هشتگی است که در انتهایش یک ایموجی توییتری دارد. اینستاگرام این قابلیت را بهخودیخود دارد که در انتهای هر هشتگ یک ایموجی اضافه کنیم؛ اما در توییتر این کار ممکن نیست، مگر به دست خودش! اگر در توییتر در انتهای هشتگی یک ایموجی بگذاریم، آن ایموجی جزو هشتگ محسوب نمیشود.
توییتر برای اولینبار در جام جهانی ۲۰۱۰ از این قابلیت رونمایی کرد و اولین هشفلگها مربوط به سه حرف از نام کشور و پرچم کشورهای راهیافته به جام جهانی بودند.
در حال حاضر برای رویدادهای ورزشی و فرهنگی بزرگ از هشفلگ استفاده میشود و میتوان فهرست هشفلگهای توییتر را به تفکیک سال در سایت Hashflags مشاهده کرد. بهزودی در یک بلاگپست بهطور مفصل به هشفلگ میپردازیم؛ اما تا آن موقع خواندن بلاگپست چطوری هشفلگ سبزۀ نوروز به توییتر اضافه شد؟ خالی از لطف نیست.
داستان تولد هشفلگ فیلترنت از کجا شروع شد؟
برای رسیدن به کلمۀ فیلترنت باید در زمان سفر کنیم و یک چند سالی به عقب برگردیم؛ به آن سالی که آمازون هنوز یک کتابفروشی آنلاین بود، زمانی که انرژی هستهای هنوز حق مسلم ما بود و زمانی که از ریاستجمهوری آقای احمدینژاد هنوز یک سالی نگذشته بود، یعنی تقریباً حولوحوش آذر ۱۳۸۵.
دست مسئولان در آن تاریخ هم مثل این دوران با چسب دوقلو به دکمۀ فیلترینگ چسبیده بود و در آن زمان سایتهای فرهنگی و خبری با موج عظیمی از فیلترینگ روبهرو شدند. سایتهایی مانند:
- آیامدیبی (IMDB): معتبرترین و محبوبترین سامانۀ اطلاعات فیلم، سریال و بازیگران در جهان؛
- آمازون (Amazon): که در آن زمان فقط و فقط یک کتابفروشی آنلاین بود؛
- ویکیپدیای انگلیسی (Wikipedia): بزرگترین دائرهالمعارف آنلاین دنیا؛
- نیویورک تایمز (The New York Times): یکی از قدیمیترین و معتبرترین روزنامههای آمریکایی
- و… .
آن سالها کابل فیبر نوری کشور بهعنوان شاهراه ارتباطی اینترنت ایران که از کف دریا رد میشد، همیشۀ خدا دچار سندرومِ لنگرِ بیقرار بود. به گفتۀ مسئولان وقت، اصابت لنگر کشتیها با این کابلها یکی از مهمترین دلایل کاهش پهنای باند کشور و اختلال در اینترنت بود.
از داستان اصلی خودمان دور نشویم، تمام این موارد بهانهای شد تا نیما اکبرپور در هفتهنامۀ چلچراغ مطلبی دراینباره بنویسد و برای اولینبار کلمۀ فیلترنت را وارد دایرۀ واژگان فارسی بکند. این کلمه تا حدی جالب بود که صفحۀ اول آن شماره از هفتهنامۀ چلچراغ را به خود اختصاص داد و زمینۀ ظهور هشفلگ فیلترنت را در توییتر فراهم کرد.
اولین توییت با کلمۀ فیلترنت و هشفلگ فیلترنت
حوالی ساعت چهار بعدازظهر ۲۹خرداد۱۳۸۷، نیما اکبرپور، مبدع کلمۀ فیلترنت، آن را وارد دنیای توییتر فارسی کرد که این توییت را در تصویر پایین میبینیم.
با جستوجویی که انجام دادیم توانستیم اولین توییت ارسالی با هشفلگ فیلترنت را پیدا کنیم که در تصویر زیر مشخص است. البته با توجه به اینکه توییتر، خدای باگ در زمینههای فنی است، احتمال اینکه قبل از این توییت، فردی توییتی با هشفلگ فیلترنت زده باشد وجود دارد. تاریخ این توییت هم برمیگردد به ۷دی۱۳۹۰، یعنی حدود ۳ سال بعد از ورود واژۀ فیلترنت به توییتر.
علت اصلی هشفلگشدن فیلترنت این است که قرار شد در توییتر، در هر زبانی برای محدودیتهای اینترنت یک یا دو هشتگ تبدیل به هشفلگ شوند که در زبان فارسی قرعۀ کار به نام فیلترنت و قطعی اینترنت افتاد.
در چه شرایطی از هشفلگ فیلترنت استفاده میکنند؟
درمجموع از هشفلگ فیلترنت زمانی استفاده میشود که پای اینترنت، قطعی اینترنت و فیلترینگ سایتها یا شبکههای اجتماعی در میان باشد. اگر بخواهیم چند نمونه بیاوریم، میتوانیم به این موارد اشاره کنیم:
- فیلتر و عدم مجوز دسترسی ایرانیان به یک سایت توسط سایت خارجی.
- فیلترشدن یک سایت یا شبکۀ اجتماعی از داخل کشور.
- گل سرسبد شرایطی که استفاده از هشفلگ فیلترنت را داغ کرد، قضایای آبان ۹۸ است که دسترسی به اینترنت بینالملل برای ایرانیها برای چند روز ناممکن بود. بعد از این قضایا، استفاده از هشفلگ فیلترنت و هشفلگ قطعی اینترنت به اوج خود رسید.
- وقتی که اینترنت دچار اختلال در شبکه میشود.
- بهتازگی هم به پاس زحمات نمایندگان مجلس برای پیشنهاد طرح قانون حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایۀ کاربردی فضای مجازی، کاربران توییتر دوباره این هشفلگ را ترند کردند.
در این بلاگپست درمورد هشفلگ فیلترنت، ریشه و نحوۀ شکلگیری و ورودش به توییتر و زبان فارسی صحبت کردیم و به موارد کاربردش اشارهای کردیم. امیدوارم این بلاگپست برایتان مفید بوده باشد و توانسته باشد شما را با هشفلگ فیلترنت آشنا کند.
اگر شما هم از فیلترنت خاطرۀ تلخی دارید یا راهکاری برای دورزدن آن دارید، میتوانید در کامنتها بنویسید تا دیگران هم بخوانند و از آن استفاده کنند.