بررسی شبکه‌های اجتماعی افراد برای استخدام؛ درست یا غلط؟
مزایا و معایب چک‌کردن صفحات اجتماعی افراد در روند استخدام
به‌عنوان یک کافرما یا مدیر منابع انسانی یک شرکت، آیا وقتی به دنبال جذب افراد در جایگاه‌های شغلی مختلف هستید، شبکه‌های اجتماعی افراد را نیز بررسی می‌کنید و چیزی را که افراد در این شبکه‌ها منتشر می‌کنند در استخدام یا عدم استخدام آن فرد در نظر می‌گیرید؟ اگر بررسی می‌کنید که کار سختی در پیش دارید، چون فیلترشکن هست و تا دلتان بخواهد شبکۀ اجتماعی فیلترشده هم هست! اما اگر مردد هستید که باید این کار را انجام دهید یا خیر، در این مطلب از وی‌پدیا بررسی می‌کنیم که آیا بررسی شبکه‌های اجتماعی افراد برای استخدام، درست است یا غلط؟
شبکه‌های اجتماعی و کارفرمایان
شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، توییتر، تیک‌تاک و… برای بسیاری از سازمان‌ها به ابزاری برای استخدام تبدیل شده‌اند. طبق نظرسنجی‌ای که CareerBuilder در سال ۲۰۱۸ انجام داد، ۷۰% از کارفرمایان طی فرایند استخدام افراد، پروفایل‌های اجتماعی افراد را چک می‌کنند و ۵۴% از آن‌ها هم به خاطر چیزی که در این پروفایل‌ها می‌بینند (یعنی چیزهایی که افراد منتشر کرده‌اند) درخواست استخدام افراد را رد می‌کنند.
شبکه‌های اجتماعی جایی است که در آن هرکسی آنچه را دوست دارد به‌رایگان در معرض نمایش دیگران می‌گذارد و همین اطلاعات ممکن است به کارفرمایان تصویر واضح‌تری از موفقیت یا عدم موفقیت آن فرد در آن جایگاه شغلی بدهد. اما این همۀ ماجرا نیست.
آیا باید شبکه‌های اجتماعی کارمندان را برای استخدام، بررسی کرد؟
کسانی که مسئول استخدام افراد هستند و برای استخدام به دنبال زیر‌و‌روکردن شبکه‌های اجتماعی افراد هستند باید بدانند که درنظرگرفتن بسیاری از چیزهایی که در پروفایل‌های افراد می‌بینند، جدا از اینکه از نظر اخلاقی یا قانونی ممنوع است، ممکن است دلیل خوبی برای پیش‌بینی موفقیت یا عدم موفقیت آن فرد در آن جایگاه شغلی نباشد.
طبق تحقیقاتی که انجام شد، محققان صفحۀ فیس‌بوک ۲۶۶ فرد دنبال شغل در آمریکا را بررسی کردند. در این صفحات، افراد اطلاعاتی را که شرکت‌ها هنگام استخدام به‌طور قانونی و روتین به آن دست پیدا می‌کنند منتشر کرده بودند؛ مانند تحصیلات، سوابق کاری، کارهای اضافی و… .
اما تعداد قابل توجهی از افراد اطلاعاتی را منتشر کرده بودند که شرکت‌ها نباید از نظر قانونی در روند استخدام در نظر بگیرند؛ مانند جنسیت، نژاد، قومیت، معلولیت، وضعیت بارداری، گرایش جنسی، نظرات سیاسی و وابستگی مذهبی. اگرچه درست است که در بسیاری از مشاغل شرایط مشخصی از قبل تعیین شده، ولی بسیاری از مشاغل نیز محدودیتی از این بابت ایجاد نمی‌کنند. البته ما دربارۀ جهان باز صحبت می‌کنیم نه ایران! استخدام‌شدن در ایران هیچ پایه و اساسی ندارد و کاملاً دلبخواه است و ممکن است شما صرفاً به خاطر اسمی که دارید جایی استخدام نشوید!
اما در همین بررسی پروفایل‌های اجتماعی افراد، کارفرمایان چیزهایی می‌بینند که آن‌ها را بسیار نگران می‌کند؛ مانند فحاشی، اعتیاد به الکل، استعمال موادمخدر و گرایش به خشونت. در ادامۀ این تحقیق، محققان بررسی کرده‌اند که آیا پروفایل شبکه‌های اجتماعی افراد روی تصمیمات مدیران نیروی انسانی تأثیرگذار بوده است یا خیر. از ۳۹ نفر خواستند که ۱۴۰ صفحۀ فیس‌بوک را بررسی کنند و قابلیت استخدام‌شدن آن‌ها را تعیین کنند و محققان بدین شکل هر پروفایل را امتیازبندی کردند. در این تحقیق، به افراد متأهل و نه زیاد جوان امتیاز بالاتری داده شد و افرادی که اعتقادات مذهبی‌شان را به نمایش گذاشته بودند امتیاز پایین‌تری گرفتند.
درنهایت، محققان با استفاده از نتایجی که به دست آوردند به افرادی که دنبال شغل هستند توصیه می‌کنند که شبکه‌های اجتماعی خود را تروتمیز نگه دارند و محتوای مشکل‌ساز را از صفحۀ خود حذف کنند. به کارفرمایان نیز توصیه می‌شود که به‌جای بررسی شبکه‌های اجتماعی برای استخدام، از راه‌های جایگزین استفاده کنند. اگرچه همچنان بر این نکته تأکید می‌کنند که تمام اطلاعات موجود در صفحۀ شخصی افراد بلااستفاده نیست و ممکن است استفاده از آن‌ها در روند استخدام کارگشا باشد.
۳ مزیت بررسی شبکه‌های اجتماعی افراد برای استخدام
همان‌طور که تا الان احتمالاً متوجه شده‌اید، بررسی شبکه‌های اجتماعی افراد در روند استخدام می‌تواند مزایای مختلفی داشته باشد. در ادامه به ۳ مزیت اصلی اشاره می‌کنیم:
- پیداکردن مشکلات افراد: در بیشتر موارد شما می‌توانید از محتوایی که افراد در این شبکه‌ها منتشر می‌کنند استفاده کنید تا ببینید که آیا با سیاست‌ها و نظرات شما همسو هستند یا خیر؛ مانند افکار سیاسی و… .
- تأیید اطلاعات ثبت‌شده در رزومه: مقایسه‌کردن اطلاعاتی که افراد در صفحۀ لینکدین خود ثبت کرده‌اند با رزومه‌ای که برای شما فرستاده‌اند، دیگر مزیتی است که چک‌کردن شبکه‌های اجتماعی افراد در روند استخدام در اختیار شما می‌گذارد.
- صرفه‌جویی در هزینه: اگر در بودجه محدودیت دارید، انجام این کار می‌تواند شما را از صرف هزینه برای دریافت خدمات از شرکت‌هایی که این کار را برای شما انجام می‌دهند (یعنی شبکه‌های اجتماعی افراد و… را برای استخدام بررسی می‌کنند) نجات دهد.
۳ عیب بررسی شبکه‌های اجتماعی افراد برای استخدام
در کنار تمام مزیت‌های موجود، انجام این کار چنان بی‌عیب هم نیست و ممکن است شما و مجموعۀ شما را وارد چالش‌هایی کند، طوری که تا مدت‌ها درگیر برطرف‌کردن اثرات به‌جامانده از آن می‌شوید:
- معذوریت‌های قانونی و اخلاقی: بسیاری از اطلاعاتی که در شبکه‌های اجتماعی افراد می‌بینید تحت قانون ضد تبعیض (Anti-Discrimination Law) است و بهتر است از استفاده یا سوءاستفاده از آن اطلاعات خودداری کنید.
- ناجوانمردانه‌بودن: هیچ دو فردی را نمی‌توانید پیدا کنید که به یک شکل از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنند. یکی ممکن است در صفحۀ خود مطالب انگیزشی منتشر کند یا دیگری سال به سال هم به آن سر نزد. به همین دلیل، نبود اطلاعات از یک فرد در شبکه‌های اجتماعی نباید شما را در استخدام‌کردن او دچار تردید کند و باید مهارت‌های نرم و سخت آن فرد را برای آن شغل بسنجید.
- زمان‌بربودن: جست‌وجوکردن برای شبکه‌های اجتماعی افراد و مشاهدۀ تمام محتوایی که پست کرده‌اند و نتیجه‌گیری درست از آن می‌تواند بسیار زمان‌بر باشد. بسیاری از افراد از اسامی فیک استفاده می‌کنند و نمی‌توانید آن‌ها را پیدا کنید و از آن طرف بسیاری نیز در تمام شبکه‌های اجتماعی هستند و ممکن است در هر کدام روند متفاوتی را پیش گرفته باشند. در این حالت، شما به‌عنوان صاحب کسب‌وکار مجبورید وقت بسیار زیادی را برای انجام این کار بگذارید که شاید سودی هم نداشته باشد.
به‌جای شبکه‌های اجتماعی، از چه اطلاعاتی می‌توانید استفاده کنید؟
خب همان‌طور که مشاهده کردید شاید بررسی شبکه‌های اجتماعی افراد در روند استخدام، آن‌طور که به نظر می‌رسد کارایی نداشته باشد؛ چون حتی در خوشبینانه‌ترین حالت هم ممکن است بسیاری از افراد در آن صفحات، آن چیزی را که واقعاً هستند به نمایش نگذارند و شما با بررسی محتویات آن صفحه به‌سادگی گول می‌خورید. پس بهتر است به‌جای اینکه فقط این روش را در پیش بگیرید یا کلاً به‌جای این روش، از روش‌های دیگری استفاده کنید.
بسیاری از آژانس‌های کاریابی می‌توانند افرادی دقیقاً مطابق با نیازهایی که دارید، به شما معرفی کنند. این آژانس‌ها اگر به‌طور حرفه‌ای در این زمینه فعالیت کنند، می‌توانند از صحت و سقم اطلاعات و تجارب افراد اطمینان حاصل کرده و سپس آن‌ها را به شما معرفی کنند. روش دیگری که می‌توانید در پیش بگیرید این است که از سایر کارمندان خود بخواهید که اگر فرد یا افرادی را برای جایگاه‌های شغلی موجود می‌شناسند معرفی کنند. حتی اگر با کسب‌وکارهای دیگر در همکاری هستید، ممکن است آن‌ها نیز بتوانند در این مورد به شما کمک کنند.